۱۰ شهریور ۱۴۰۴ - ۰۹:۱۳
خطبه‌های نهج‌البلاغه ۲۰/ هشدارهایی برای بیداری انسان و توصیه‌های اخلاقی در اولین نماز جمعه حکومت علوی

خطبه بیستم نهج‌البلاغه، بخشی از خطبه اولین نماز جمعه حکومت علوی است که امام علی(ع) در آن، ضرورت پرهیز از غفلت و توجه به آخرت، به‌عنوان نقطه نهایی حرکت آدمی در این دنیا را بیان می‌کند. توصیه‌هایی که باید آن را پندنامه همیشگی برای همگان دانست.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ خطبه بیستم نهج‌البلاغه، بخشی از خطبه امام علی(ع) در اولین جمعه بعد از بیعت است. به بیان دیگر این خطبه در اولین نماز جمعه‌ای که حضرت به‌عنوان حاکم مسلمین و امام جمعه در شهر مدینه بودند، بیان شده است. خطبه‌ای که در کتاب «دلائل الامامه» از امام جعفر صادق(ع) از پدر و اجدادشان از امام علی(ع) نقل شده است. همچنین این خطبه در کتاب «اصول کافی» نقل شده که سال‌ها قبل از سید رضی  و تالیف نهج‌البلاغه، توسط «شیخ کلینی» تدوین شده است.

در بخش اول این سخنان که در نهج‌البلاغه نیامده است حضرت، ابتدا به مردم هشدار می‌دهد که به «پیشوایان خود خیانت نکرده، وحدت میان صفوف خود را حفظ کنند و از آنچه مایه تفرقه است، بپرهیزند» به نظر می‌رسد این جملات، به روشی دیگر، پیشگویی آن چیزی است که در آینده و در طول حکومت کمتر از ۵ ساله ایشان، توسط مردم انجام می‌شود.

حضرت در ابتدای این خطبه با اشاره به مرگ انسان‌ها و غفلت آدمیان از زمان آن، می‌فرمایند: «فَاِنَّکُمْ لَوْ قَدْ عایَنْتُمْ ما قَدْ عایَنَ مَنْ ماتَ مِنْکُمْ لَجَزِعْتُمْ وَ وَهِلْتُمْ، وَ سَمِعْتُمْ وَ اَطَعْتُمْ، وَ لکِنْ مَحْجُوب عَنْکُمْ ما قَدْ عایَنُوا، وَ قَریب ما یُطْرَحُ الْحِجابُ! اگر شما آنچه را که مردگانتان بعد از مرگ مشاهده کرده‌اند می‌دیدید، ناله سرمی‌دادید و وحشت می‌کردید و به سخن حق گوش فرامی‌دادید و اطاعت می‌کردید، ولی آنچه آن‌ها دیده‌اند از شما مستور و پنهان است، امّا به زودی پرده‌ها کنار می‌رود و همه چیز را مشاهده خواهید کرد.»

اما تنها راه برای دیدن آنچه امام علی(ع) در این سخنان بیان می‌کنند، انتقال به سرای آخرت نیست و تنها راه فهمیدن آن، «مرگ» نیست، بلکه حضرت در ادامه می‌فرمایند: «وَ لَقَدْ بُصِّرْتُمْ اِنْ اَبْصَرْتُمْ، وَ اُسْمِعْتُمْ اِنْ سَمِعْتُمْ، وَ هُدیتُمْ اِنِ اهْتَدَیْتُمْ، وَ بِحَقٍّ اَقُولُ لَکُمْ: لَقَدْ جاهَرَتْکُمُ الْعِبَرُ، و زُجِرْتُمْ بِما فیهِ مُزْدَجَر، وَ ما یُبَلِّغُ عَنِ اللهِ بَعْدَ رُسُلِ السَّماءِ اِلاَّ الْبَشَرُ. اگر چشم بصیرت را بگشایید، وسایل بینایی شما فراهم شده است، و اگر گوش شنوا داشته باشید سخنان حق به گوش شما رسانده شده، و اگر اهل هدایت باشید وسایل هدایت فراهم گشته است.»

فرستادن رسولان، خلقت هادیان و ائمه(ع)، ارسال قرآن و تدوین کتاب توسط عالمان، بخشی از کوشش‌های انجام شده برای هدایت انسان‌ها در طول قرون و اعصار بوده. هدایت که در هر دوران، هادیانی برای تحقق آن وجود دارد و انسان کافی است که اراده کند که آنچه را در قالب دستورات الهی برای هدایت و تعالی انسانی آمده است: «بیند، بشنوند و هدایت شود» همانگونه که در آیه ۲۸۵ سوره مبارکه بقره آمده: «قَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۖ غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ، گفتند: شنیدیم و اطاعت کردیم، پروردگارا! آمرزشت را خواهانیم و بازگشت همه سوی توست.»


منابع:

کتاب: پیام امام، شرح نهج‌البلاغه آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی

کتاب: روات و محدثین نهج‌البلاغه، مرحوم محمد دشتی

کتاب: آیین خرد و عرفان، شرح نهج‌البلاغه مرحوم آیت‌الله ممدوحی

کتاب: جلوه تاریخ در شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید، ترجمه و نگارش: مهدوی دامغانی

سید علی‌اصغر حسینی /ابنا

..........................

پایان پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha