به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ در بخش اول این نوشته مواردی از نقش مراجع معظم تقلید در استقلال و حفظ تمامیت ارضی کشورهای اسلامی و در بخش دوم آن، نقش مراجع شیعی در حفظ تمامیت ارضی کشورهای اسلامی بیان شد.
آغاز جنگ جهانی اول و نبرد دولتهای اروپایی با دولت عثمانی، سرآغازی بر اشغال سرزمینهای اسلامی توسط دولت انگلیس شد. در این میان تصرف بخشی از سرزمین اسلامی که بعدها تبدیل به کشور «عراق» شد، منجر به صدور فتوای جهاد و سرآغاز مبارزات مسلحانه علیه نیروهای اشغالگر در کشورهای مختلف اسلامی شد.
اگرچه امکان بررسی کامل زمینهها، اقدامات و آثار فتاوای جهادی و نبردهای مسلحانه مردم و علمای عراق در مقابل با اشغالگران انگلیسی در این مقاله کوتاه نیست، اما قیام مسلحانه که بر اساس فتوای جهاد مراجع تقلید از سال ۱۹۱۴ میلادی آغاز شد و تا سال ۱۹۲۱ میلادی ادامه داشت و در تاریخ بهعنوان «ثوره العشرین» شناخته میشود، اثرات فراوانی در تاریخ نهضتهای مقاومت در منطقه داشت.
بدون شک نقش برجسته مراجع ایرانی ساکن نجف مانند آیات عظام محمدکاظم یزدی، محمدتقی شیرازی و سیدمصطفی کاشانی در کنار تاثیر فراوان علمای عراقی مانند شیخ مهدی خالصی، سید محمدسعید حبوبی و سیدمحسن حکیم در این جریان تاریخی بسیار نمایان است.
.
.
حضور مسلحانه و نبرد مستقیم با نیروهای اشغالگر توسط برخی از علما مانند شیخ محمدرضا یزدی، فرزند آیتالله العظمی محمدکاظم یزدی، همچنین نبرد مسلحانه و اسارت آیتالله محمدتقی خوانساری و انتقال ایشان بهعنوان اسیر جنگی به منطقه «سمرپور» در کشور هندوستان در کنار اقدامات آیتالله سیدابوالقاسم کاشانی که منجر به بازداشت و تبعید ایشان شد نیز از نکات برجسته این قیام و نقش گسترده «ایرانیان» در استقلال کشور عراق دارد.
قیام «ثوره العشرین» اگرچه به نتیجه نهایی خود که استقرار «حکومت اسلامی» در عراق بود نرسید، اما تاثیرات فراوانی در تاریخ سیاسی منطقه داشت، بهعنوان نمونه اثرات فتاوای جهاد برای مبارزه با انگلیسیها، محدود به عراق نشد و مبارزه دلیران تنگستان در ایران نیز از آن ناشی میشد.
در همین نبردها بیش از ۱۲ هزار هندی و انگلیسی توسط مجاهدان اسیر شده و در آن برای نخستین بار مسلمانان مجاهد توانستند گروهی از انگلیسیها را به اسارت درآورند. در همین نبردها، بیش از ۴ هزار نیروی اشغالگر نیز کشته شدند و تا زمانی که متفقین در جنگ جهانی اول بر آلمان غلبه نکردند، نیروهای انگلیسی امکان پیروزی بر مجاهدان در عراق را پیدا نکردند.
در میانه این قیام، در روز ۱۸ ذیالحجه (روز عید غدیر)، اولین پرچم چهار رنگ که بعدها پرچم رسمی عراق شد، در کربلا برپا گردید. برای اولین بار اولین حکومت عربی مستقل از انگلیس، در منطقه دیوانیه عراق، توسط فرزند حاج میرزا حسین نایینی، مرجع مشهور شیعه تشکیل شد و واقعه «رازنجیه» و تشکیل این حکومت موقت، مبدا استقلال عراق شد.
همچنین در همین نبردها بود که اولین نامه رسمی درخواست حکومت در عراق، توسط مرجع بزرگ آیتالله شیرازی از طریق ایران به جامعه ملل (سازمان ملل فعلی) ارسال شد تا مقدمات تاسیس رسمی و استقلال این کشور از انگلیس فراهم شود.
منابع:
تاریخ انقلاب اسلامی ۱۹۲۰ عراق: آیتالله دکتر تهرانی
الحقایق الناصعه فی الثوره العراقیه: فریق المزهر آل فرعون
ثوره العشرین الوطنیه التحرریه فی العراق: کوتلوف
آیتالله کاشانی به روایت اسناد، مرکز اسناد تاریخی وزارت اطلاعات
سید علیاصغر حسینی/ ابنا
.....................
پایان پیام
نظر شما