معرفی دپارتمان الهیات شیعه دانشگاه اسلامی علیگر هند

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ دپارتمان الهیات شیعه در دانشگاه اسلامی علیگر (Aligarh Muslim University – AMU) یکی از قدیمی‌ترین و برجسته‌ترین بخش‌های علمی این دانشگاه در حوزه معارف اسلامی به شمار می‌آید. این دپارتمان به‌عنوان بخشی از «دانشکده الهیات»، جایگاهی ممتاز در منظومه آموزشی شبه‌قاره دارد و در معرفی رسمی دانشگاه از آن به‌عنوان یکی از مراکز معتبر و مرجع در حوزه شیعه‌شناسی یاد شده است.

پیشینه تأسیس؛ از «نظامت» تا تبدیل به ساختار دانشگاهی

پیشینه این دپارتمان به ابتکار مستقیم «سید احمد خان» بازمی‌گردد؛ شخصیتی که در زمان پایه‌گذاری دانشگاه، دو نظامت الهیات شیعه و سنی را بنیان گذاشت. این دو ساختار در سال ۱۹۶۰ میلادی به شکل رسمی در قالب ساختار دانشگاهی توسعه یافتند و دپارتمان الهیات شیعه به‌عنوان واحدی آموزشی و پژوهشی با هویت مستقل در چارچوب AMU تثبیت شد.

تنها مرکز دانشگاهی تخصصی مطالعات شیعی در هند

در منابع رسمی دانشگاه تأکید شده است که این دپارتمان، «تنها مرکز تخصصی مطالعات شیعی در میان دانشگاه‌های هند» محسوب می‌شود. همین ویژگی باعث شده تا این مرکز، نه‌تنها در هند بلکه در ایران، عراق و دیگر کشورهای اسلامی «در جایگاهی والا و مورد احترام» قرار گیرد. این موقعیت، نقش دپارتمان را در تعاملات علمی و فرهنگی فراملی برجسته کرده و آن را به مرجع مهمی برای فعالیت‌های دانشگاهی در حوزه مطالعات شیعی تبدیل کرده است.

استادان صاحب‌نام و میراث علمی دپارتمان

تاریخ این دپارتمان با نام شماری از عالمان سرشناس گره خورده است؛ از جمله علامه علی نقی نقوی (مجتهد شیعه پاکستانی)، علامه سید مجتبی حسن کامونپور و مولانا کلب عابد که در معرفی رسمی دانشگاه با عنوان «عالمان شناخته‌شده جهانی با صدها اثر به زبان‌های مختلف» توصیف شده‌اند. این سنت علمی همچنان ادامه دارد و اعضای هیئت علمی نسل جدید نیز با تألیف کتاب، انتشار مقالات و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی، این میراث را زنده نگاه داشته‌اند.

بر اساس چشم‌انداز و مأموریت تعریف‌شده، دپارتمان الهیات شیعه بر «گفت‌وگوی بین‌مذهبی و بین‌الادیانی» و «مطالعات تطبیقی ادیان» تأکید دارد. در معرفی دانشگاه آمده است که این دپارتمان با برگزاری کنفرانس‌ها، سمینارها، کارگاه‌ها و نشست‌های تخصصی، بستر گفت‌وگو و شناخت متقابل میان پیروان ادیان مختلف و نیز میان مذاهب اسلامی را تقویت می‌کند.

رشته‌ها و حوزه‌های آموزشی

این دپارتمان در سه سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دوره‌های پژوهشی دکتری فعالیت می‌کند. حوزه‌های آموزشی شامل: عقاید و مبانی کلام شیعه، علم‌الکلام، تفسیر و مطالعات قرآنی، حدیث، فقه و حقوق اسلامی، سیره پیامبر و امامان، مطالعات ادیان جهان و اقتصاد اسلامی است. این تنوع رشته‌ای، ساختاری کارآمد برای تربیت پژوهشگران و متخصصان مطالعات شیعی فراهم کرده است.

جایگاه دانشگاه اسلامی علیگر در رتبه‌بندی و اثر آن بر دپارتمان

پشتوانه نهادی این مرکز، دستاوردهای کلان دانشگاه اسلامی علیگر است. این دانشگاه با کسب درجه «A+» از سازمان ملی اعتبارسنجی هند (NAAC) و قرار گرفتن در میان دانشگاه‌های برتر این کشور، توانسته است زمینه ارتقای علمی دپارتمان الهیات شیعه را تقویت کند و موقعیت آن را در سطوح ملی و بین‌المللی تثبیت سازد.

حضور چهره‌های سرشناس سیاسی، علمی و فرهنگی از کشورهای اسلامی و بازدید از دپارتمان الهیات شیعه این دانشگاه، بعد بین‌المللی آن را تقویت کرده است. از جمله می‌توان به بازدید «غلامعلی حداد عادل» و «دکتر علی‌اکبر ولایتی» از ایران و «خضیر موسی جعفر الخزاعی»، معاون پیشین ریاست‌جمهوری عراق که از فارغ‌التحصیلان این دپارتمان بوده است، اشاره کرد. این روند نشان می‌دهد که نقش این مرکز در ایجاد پیوندهای علمی و دیپلماتیک فرهنگی میان جهان اسلام همچنان ادامه دارد.

...........

پایان پیام