به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ در بخش اول این نوشته، نخستین تلاش‌های شیعه شناسی در غرب مورد بررسی قرار گرفت و نسبت این پژوهش ها با مبانی اندیشه ای شیعه و اهل سنت بیان شد، همچنین نخستین تلاش‌های آکادمیک و تالیفات دانشگاهی برای معرفی شیعه به غرب معرفی گردید. تلاش‌هایی که از آن نزدیک به یک قرن می گذرد و باید گفت که نخستین آشنایی مراکز دانشگاهی غربی با منابع اصیل شیعی به حدود یکصد سال پیش باز می گردد.
نخستین پژوهش آکادمیک در مورد تشیع در غرب
کتاب «مذهب شیعه» (The Shiite Religion) اثر نویسنده انگلیسی «دوایت. ام. دونالدسن» به عنوان نخستین پژوهش آکادمیک در مورد تشیع در غرب شناخته می شود. در این کتاب که در بیش از ۵۰۰ صفحه نگارش یافته، در ۳۳ فصل به تشریح دوران خلافت، زندگی همه ائمه معصومین(ع) از امام علی (ع) تا امام زمان(عج)، معرفی زیارتگاه‌های شاخص شیعه در مدینه، نجف، کربلا، کاظمین، سامرا، مشهد، قم و حتی حضرت عبدالعظیم(ع) در تهران پرداخته شده است.
بیان عقاید شیعه در موضوعات مختلف اعتقادی و مذهبی و بیان تفاوت‌های عقاید شیعه اثنی عشری با برخی از اعتقادات فرقه های شیعی مانند اسماعیلیه و معرفی برخی از فرقه های انحرافی مانند بهائیت، برخی از مطالب این کتاب است. اگر چه این مطالب خالی از اشکالات و ایراد های محتوایی نیست، اما به هر حال به عنوان اولین اثر شیعه شناسی در غرب همواره مورد توجه بوده است و هم اکنون نیز پایه برخی از پژوهش‌های شیعه شناسی در غرب، شناخته می شود.
اساتید شاخص شیعه‌شناسی در غرب
تعداد اندک شیعه شناسان غربی در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، همزمان با این انقلاب در سال ۱۳۵۷ و توجه به جایگاه و اندیشه‌های تشیع در ساختار سیاسی جهان با سرعت افزایش یافت و همین موضوع، فعالیت‌های اندک «فردی و موردی» صورت گرفته برای معرفی شیعه را به سرعت به انجام فعالیت‌های متمرکز در مراکز آکادمیک، تبدیل کرد.
این توسعه به گونه ای بود که با گذشته نزدیک به ۴۰ سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی می توان به ده‌ها مرکز شیعه‌شناسی در مراکز دانشگاهی کشورهای مختلف اروپایی و آمریکایی اشاره کرد و بیش از یک هزار نفر از شیعه شناسان تحصیل کرده در مراکز آکادمیک در سطوح عالی در این مراکز علمی در حال پژوهش در مورد موضوعات مختلف مرتبط با شیعه هستند، اگر چه درباره اهداف علمی یا سیاسی این پژوهش‌ها باید در زمان دیگری سخن گفت.
اگر بخواهیم صرفا به فهرستی از برخی از شیعه شناسان برجسته در طول دهه‌های گذشته اشاره کرد می توان به صورت اجمالی به «ویلفرد مادلونگ» با بیش از ۲۰۰ کتاب و مقاله در حوزه اسلام و شیعه شناسی، «زابینه اشمیت» با بیش از ۱۰ جلد کتاب در موضوعات مختلف، «هاینس هالم» با حدود بیش از ۲۰ جلد کتاب، «کولین ترنر» با انتشار کتاب‌های مختلفی در حوزه مهدویت اشاره کرد. بدون شک به این فهرست می توان صدها نام دیگر را افزود.
در بخش بعدی این نوشته، برخی از مراکز آکادمیک فعال در زمینه شیعه شناسی معرفی خواهد شد.
سید علی اصغر حسینی/ ابنا
..............................
پایان پیام
نظر شما