به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ کمیسیون عالی شیعیان افغانستان نهادی دولتی است که با هدف ایجاد یک پل ارتباطی میان جامعه شیعه و حکومت سرپرست این کشور، چند ماه پس از روی کار آمدن مجدد طالبان، از میان شیعیان ایجاد شد.
خبرنگار ابنا در مورد روش کار کمیسیون عالی شیعیان، دست‌آوردها و تاثیرگذاری این کمیسیون گفت‌وگوی اختصاصی را با «حیات‌الله عالمی» معاون این نهاد شیعی انجام داده که به شرح زیر است:
ابنا: تشکر از این‌که فرصت دادید، ابتدا در مورد کمیسیون عالی شیعیان توضیحاتی ارائه کنید و این‌که کمیسیون با چه هدفی ایجاد شده است؟
عالمی: بعد از ایجاد تحول در حاکمیت افغانستان در سال ۱۴۰۰ مجموعه‌ای از نخبگان، بزرگان، افراد بانفوذ و وکلای پارلمان از جامعه تشیع که به خارج از کشور نرفته بودند و داخل مانده بودند، با توجه به مشکلاتی‌که در مناطق شیعه‌نشین کابل در آن زمان وجود داشت، که این مشکلات ناشی از عدم شناخت و آشنایی مجاهدین امارت اسلامی با مردم شیعه و از طرفی، ترس و وحشت شیعیان که بر اثر تبلیغات برای آنان ایجاد شده بود، تصمیم گرفتند که در خصوص ایجاد ارتباط بین مردم شیعه شهر کابل مخصوصا در حوزه‌های ۶، ۱۳ و ۱۸ با حاکمیت کمیسیونی ایجاد کنند، که اگر در این مناطق امارت اسلامی برنامه‌ای دارد از طریق این کمیسیون به مردم آگاهی داده شود و زمینه اجرای بهتر برنامه‌ها فراهم شود و ازطرفی هم، مشکلات مردمی که در همین نواحی هستند، از طریق کمیسیون به گوش مسئولین برسانند.
نشست‌هایی هم در آن زمان صورت گرفت و نتیجه نشست‌ها همین شد که چرا در سطح کشور چنین کاری نکنیم؟ یعنی کمیسیونی در سطح کشور مخصوص شیعیان کل افغانستان ایجاد شود که به مثابه یک پل ارتباطی بین جامعه تشیع و نظام امارت اسلامی باشد. لذا نخبگان جامعه تشیع از اقوام شیعه نشستند و کمیسیونی را با همین هدف در سطح کشور ایجاد کردند.
در واقع کمیسیون می‌خواهد پل ارتباطی بین جامعه تشیع و نظام امارت اسلامی باشد. دستورات و برنامه‌هایی که امارت اسلامی در خصوص شیعیان دارد، زمینه اجرای آن از طریق کمیسیون در مناطق شیعه فراهم می‌شود، یعنی قرار نیست که کمیسیون اجرا بکند، بلکه بستر آن را از نظر فکری آماده می کند.
از طرف دیگر، خواسته ها و مشکلات مردم شیعه را به حکومت منتقل می کند و آن ها را پیگیری می کند. همچنین دعاوی حقوقی که هر دو طرف یا یک طرف شیعه هستند، در کمیسیون حل و فصل می‌شود.
ابنا: ظرفیت، توانایی و قدرت اجرایی کمیسیون عالی شیعیان در چه سطحی است؟
عالمی: کمیسیون ظرفیت خوبی دارد، زیرا شخصیت‌های جامعه تشیع که در افغانستان هستند، به یک شکلی در کمیسیون حضور دارند و یا نمایندگان شان در کمیسیون حضور دارند. مثلا نماینده آیت الله واعظ زاده بهسودی، نماینده آیت‌الله حجت، نماینده آیت‌الله صالحی، نماینده استاد اکبری و سایر بزرگان شیعه در کمیسیون حضور دارند.
همچنین هفت نفر از وکلای سابق پارلمان از شیعیان در کمیسیون حضور دارند. وکلای شورای ولایتی در کمیسیون هستند، شخصیت‌های علمی در کمیسیون حضور دارند و ظرفیت خوبی ایجاد شده است.
یک ویژگی که کمیسیون دارد، این است که کسانی که تا دیروز از نظر حزبی و سیاسی با هم مشکل داشتند را گرد هم آورده و امروز برادرانه و با کمال اعتماد و صداقت با هم کار می‌کنند.
اما این که در چه سطحی می‌تواند کارایی داشته باشد و بحث کارهای اجرایی، کمیسیون در خیلی از موارد کار می‌کند و در بعضی از بخش‌ها تعیین خط مشی می کند و در بعضی موارد برای امارت اسلامی بازوی اجرایی است. مثلا در بحث حل دعاوی حقوقی شیعیان که اشاره شد، همچنین در قسمت آماده‌سازی زمینه برگشت محترمانه شخصیت‌های شیعه که در خارج از کشور بوده‌اند. مثلا برای تعدادی از تجار و شخصیت‌های سیاسی زمینه‌سازی کرده و محترمانه برگشتند و برای شان تضمین و اطمینان‌های لازم داده شد و اکنون در موارد متعددی داریم که در داخل کشور سرمایه‌گذاری کردند و از آدرس کمیسیون کارهای اقتصادی کردند و همچنین شخصیت‌های سیاسی آمدند و با کمال آرامش زندگی می‌کنند و هیچ گونه مزاحمتی برای‌شان وجود ندارد.
ابنا: سوالی که برای شیعیان افغانستان وجود دارد درباه تاثیرگذاری این کمیسیون است، شما تاثیرگذاری این کمیسیون را در حل مشکلات جامعه شیعه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
عالمی: ما نمی‌توانیم ادعا کنیم که تمام مشکلات جامعه تشیع را کمیسیون حل می‌کند یا تا حالا تمام مشکلاتی که به کمیسیون مراجعه شده توانسته حل کند؛ ولی اعضای کمیسیون تلاش دارند که مشکلات حل شود و طبیعتا مشکلات جدی هم وجود دارد و این طبیعی است.
مهم این است که کمیسیون اکنون به آدرسی برای جامعه تشیع تبدیل شده است. اگر به یک شکلی مردم مورد ظلم قرار می‌گیرد. مثلا در بحث کوچی‌ها، حالا بیشترین مراجعه و تماس مردم به خاطر عدم رضایت از کوچی‌ها است. به این باور رسیده‌اند که کمیسیون برای انها یک پناه‌گاه و محل دادخواهی است و کمیسیون هم در برابر خواسته‌های مردم و در برابر شکایات مردم بی‌تفاوت نیست.
هر روزه جلسات متعددی با مسئولین و نهادهای مختلف امارت برگزار می‌کنند و خیلی صریح و بی‌پرده مشکلات مردم را بیان می‌کنند. مثلا مشکلی که برای مدرسه خاتم‌النبیین(ص) پیش آمد، شورای علما و همه بزرگان و شخصیت‌های حاضر همه تلاش کردند که حل شود، ولی خب بیشترین تلاش را کمیسیون کرد و زمینه حل مشکل توسط جلسات در داخل کمیسین برگزار شد.
ابنا: روند رسیدگی به مشکلات مردم شیعه توسط کمیسیون چگونه است؟
عالمی: در کمیسیون بیشتر مشکلات حقوقی مردم بررسی می‌شود. دعاوی حقوقی یا بحث‌های خانوادگی و مشکلاتی که بین زوجین است مثل طلاق و مسایلی از این دست. مهم این است که محاکم و ارگان‌های قضایی به تصمیم کمیسیون ترتیب اثر می‌دهند؛ یعنی مثلا اگر یک دعوای حقوقی در کمیسیون حل شده است، مسئولین حکومتی آن را دوباره بررسی نمی‌کند.
کار دیگر کمیسیون هم همانطور که اشاره شد، حل مشکلات بازگشت محترمانه شخصیت‌ها و افرادی است که قصد بازکشت دارند ولی با مشکلاتی مواجه هستند.
همچنین در بخش رساندن مشکلات و مطالبات مردم به مسئولین حکومت است. در این زمینه جلسات متعدد در کابل و استان‌ها با مردم برگزار شده و مجموعه‌ای از مشکلات را جمع‌آوری و به مسئولین مربوطه رسانده است.
کمیسیون مطالبات جامعه تشیع با مشورت شورای علمای شیعه و شخصیت‌های علمی حاضر در افغانستان اعم از نمایندگان آیات عظام تقلید و اساتید دانشگاه، یک دست ساخته و به مسئولین ارایه کرده است.
همچنین ۵۰۰ نفر از کسانی که زندانی بودند، با وساطت و پیگیری کمیسیون آزاد شدند و در این بخش‌ها هم دست‌آوردهای خوبی دارد.
ابنا: بیشتر مراجعه شیعیان به این کمیسیون، برای چه موضوعاتی است یا از نظر کمیسیون، مشکلات عمده مردم شیعه در افغانستان چیست؟
عالمی: مشکلاتی که جامعه تشیع دارد یک بخش آن مشکلاتی است که همه مردم افغانستان با آن روبرو است و برخی مختص به جامعه شیعه است. یکی از آنها بحث آزادی‌های مذهبی است. در این موارد کمیسیون تلاشش براین بوده که مشکلات از این دست را حل کند و در این راستا تلاش‌های زیادی صورت گرفته است.
ما نمی‌خواهیم بگوییم هرخواسته‌ای که جامعه تشیع دارد و مطرح بکند کمیسیون قادر به حل او خواسته جامعه تشیع است، اما معتقد هستم که به مرور زمان از طریق پیگیری‌های مکرر راحت‌تر می‌توان به مشکلات جامعه تشیع رسیدگی کرد تا مسیرهایی که بقیه می‌خواهند بروند و بقیه انتخاب کردند.
باورمان بر این است که جنجال به هیچ وجه و فاصله گرفتن به هیچ صورت به نفع جامعه تشیع نیست. یعنی تمام مسوولین کمیسون و بقیه بزرگانی‌که در کمیسیون هستند و بزرگانی‌که در داخل کشور هستند، باور دارند که ما می‌توانیم تمام مشکلات را آهسته حل کنیم و نیاز به اعتمادسازی و کار دارد. هم باید جامعه تشیع این زمینه اعتماد مسئولین را فراهم کند و هم مسئولین زمینه اعتماد مردم را فراهم بسازد. کمیسیون به عنوان پل ارتباطی قوی در این راستا تلاش می‌کند. جلساتی که در مزار و سرپل گرفته شد و جلسه بزرگی که در لویه جرگه برگزار شد و ۴۰ جلسه که در کابل برگزار کردیم، در همین راستا است.
مردم دیگر فریب کسانی که در بیرون کشور هستند و از بیرون می‌خواهند برای مردم برنامه‌ریزی کنند و باز افغانستان را به سمت یک جنجال جدید ببرند، نخورند. سیاست کمیسیون این است که مردم شیعه فریب نخورند و به آن سمت نروند. مناطق شیعه نشین آرام باشد، امنیت تامین باشد و زمینه اخلال امنیت فراهم نشود، یعنی کسانی که در صدد اخلال امنیت هستند، موفق نشوند و از طرفی، مردم خواسته‌ها و مطالبات شان به گوش مسئولین برسد و در این راستا اعتمادسازی صورت بگیرد که آرام آرام مشکلات حل شود.
ابنا: کمیسیون عالی شیعیان در مورد مطالبات اصلی جامعه تشیع چه نقشی دارد؟ در حالی‌که این مطالبات بیشتر از سوی شورای علمای شیعه پیگیری می‌شود...
عالمی: در رابطه به مطالبات جامعه تشیع یک هماهنگی کامل و صددرصدی بین شورای علما و کمیسیون وجود دارد. چندین بار جلسات مشترک بین شورای علما و کمیسیون برگزار شده است و در موضوعات مهم و اساسی کمیسیون، نظرات شورای علما مهم است.
ضمن این که چند نفر از اعضای برجسته کمیسیون عضو شورای علما هستند و هیچ‌گاه ما دوگانگی احساس نمی‌کنیم. کمیسیون نقش بازوی اجرایی شورای علما را دارد و مسئولین کمیسیون در صدد تقویت هرچه بیشتر ارتباط میان این دو نهاد هستند.
طبیعتا کمیسیون یک اداره دولتی است، یعنی به عنوان اداره مستقل عمل نمی‌کند. این دولتی بودنش را مسئولین مدنظر دارند و با رعایت سلسله مراتب و مسایلی از این دست، به همان شیوه و روشی که دارند، آرام آرام در صدد پیگیری مطالبات هستند.
....................
پایان پیام/
نظر شما