۱ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۶:۳۸
خطبه‌های نهج‌البلاغه ۹/ تفاوت منافقان و مومنان؛ از حرف تا عمل!

با اینکه خطبه‌ی نهم به اوصاف آغازگران جنگ جمل اشاره دارد، به نظر می‌رسد حضرت در این بیان، در واقع اوصاف مؤمنان و منافقان را ترسیم کرده‌اند. مؤمنان همواره اهل عمل‌اند و کم‌تر سخن می‌گویند؛ در مقابل، منافقان ادعاهای زیادی مطرح می‌کنند، بی‌آنکه توانِ عملی کردنِ آن‌ها را داشته باشند. به زبان امروزی، می‌توان گفت ابزار هر دو گروه – چه برای ایجاد رعد و برق‌های راستین و چه فریبکارانه – «رسانه» است.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ «در خطبه نهم نهج‌البلاغه، حضرت علی(ع) طلحه و زبیر و یارانشان را که مخاطبان اصلی این خطبه هستند، توصیف می‌کند. این توصیف در زمان برپایی فتنه جمل بیان شده است. 

ایشان در این عبارت می‌فرمایند: «من کلام له(ع) فی صفته و صفة خصومه و یقال إنها فی أصحاب الجمل: وَ قَدْ أَرْعَدُوا وَ أَبْرَقُوا وَ مَعَ هَذَیْنِ الْأَمْرَیْنِ الْفَشَلُ، وَ لَسْنَا نُرْعِدُ حَتَّی نُوقِعَ وَ لَا نُسِیلُ حَتَّی نُمْطِرَ. از سخنان امام علی(ع) در وصف خود و دشمنان خویش، و گفته‌اند که این سخنان در مورد اصحاب جمل است: همانند تندر خروشیدند و چون آذرخش شعله افکندند. با این همه، ترسیدند و در کار درماندند. ما چون تندر نمی‌خروشیم، مگر آن‌گاه که خصم را فرو کوبیم و سیل روان نمی‌کنیم، مگر آن‌گاه که بباریم.»

«همان‌طور که سید رضی در ابتدای این جملات آورده است، امیرالمومنین(ع) این سخنان را در وصف خود و توصیف دشمنانشان بیان کرده‌اند. بنابراین، هر کس که ایشان را الگوی کامل می‌داند، باید اعمال و رفتار خود، به‌ویژه در مواجهه با دشمن، را بر این اساس تنظیم کند؛ یعنی «لَسْنَا نُرْعِدُ حَتَّی نُوقِعَ وَ لَا نُسِیلُ حَتَّی نُمْطِرَ: ما چون تندر نمی‌خروشیم، مگر آن‌گاه که خصم را فروکوبیم و سیل روان نمی‌کنیم مگر آن‌گاه که بباریم».

همچنین، نباید از یاد برد که حضرت علی(ع) در بخش نخست این خطبه، به توصیف دشمنان خود پرداخته‌اند: «وَ قَدْ أَرْعَدُوا وَ أَبْرَقُوا وَ مَعَ هَذَیْنِ الْأَمْرَیْنِ الْفَشَلُ: همانند تندر خروشیدند و چون آذرخش شعله افکندند. با این همه، ترسیدند و در کار درماندند.دشمنان اگر ناو به منطقه بفرستند، با سر و صدای فراوان رسانه‌ای همراه است و اگر همان ناو، ناموفق از منطقه خارج شود، هیچ خبری از آن در رسانه‌ها منتشر نمی‌کنند.»

اگر انسان مومن به این باور برسد که ویژگی مهم دشمنان، سروصدای فراوان و ایجاد خوف و ترس است، بی‌آنکه از این هیاهوهای رسانه‌ای، ترسی به خود راه دهد، به آنچه به عنوان «تکلیف شرعی» خود باید انجام دهد، توجه می‌کند و تنها به «حُسن انجام» آن می‌اندیشد.

طبیعی است که مهمترین ابزار برای «حُسن انجام» هر کاری، برنامه‌ریزی و تدبیر مناسب برای استفاده از بهترین زمان، مکان، نقشه و ابزار برای مقابله با دشمنان است.

اگر بپذیریم که امروزه، مهمترین ابزار دشمن برای اینکه همانند «رعد و برق»، سر و صدا ایجاد کنند، ابزار «رسانه» است، باید راه مقابله با این ابزار برای کاهش تاثیر آن در میان جامعه، همچنین نحوه استفاده از ابزار رسانه برای مقابله با دشمنان را دانست. 

از سویی دیگر «صداقت»، مهمترین تفاوت میان استفاده از ابزار رسانه در میان دشمنان و مومنان است، زیرا که آنان، می‌گویند تا بترسانند بی‌آنکه توانی برای انجام داشته باشند، ولی مومنان «نرْعِدُ حَتَّی نُوقِعَ وَ لَا نُسِیلُ حَتَّی نُمْطِرَ»، می‌گویند تا عمل کنند و می‌بارند تا سیل بنیان‌کن برای نابودی دشمنان فراهم کنند.

خداوند در آیه ۳۰ سوره فصلت با اشاره به این صفت از مومنان می‌فرماید: «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلَائِکَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ، بی‌تردید کسانی که گفتند: پروردگار ما خداست؛ سپس  استقامت ورزیدند، فرشتگان بر آنان نازل می‌شوند، مترسید و اندوهگین نباشید و شما را به بهشتی که وعده می‌دادند، بشارت باد.»

سید علی‌اصغر حسینی/ ابنا

............................

پایان پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha