۱۵ مرداد ۱۴۰۴ - ۱۵:۳۳
زیارت اربعین؛ میراث اهل‌بیت(ع) و منبع معنابخش به جهان اسلام

اکنون زیارت اربعین امام حسین(ع) در کربلاء و پیاده‌روی میلیونی برای آن، به پدیده‌ای عظیم و غیرقابل مقایسه با تمام شعائر جاری در جهان اسلام تبدیل شده است.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ فرارسیدن موسم اربعین ۱۴۴۷ هجری قمری، بار دیگر جهان اسلام و تشیع را در آستانه تجربه یکی از کم‌ نظیرترین رخدادهای مذهبی و معنوی قرار داده است.

اربعین حسینی، مناسبتی دینی است که تنها منحصر به حضرت سیدالشهداء است و نسبت به هیچ یک از انبیاء و ائمه و اولیای الهی وجود ندارد و برگزار نمی‌شود؛ از این رو اربعین یا چهلمین روز شهادت امام حسین علیه‌السلام یک نقطه عطف در مذهب تشیع به شمار می‌رود و روز احیاء، یادآوری و گرامی‌داشت و یادبود حماسه حسینی است.

این رخداد از ریشه‌های تاریخی قوی برخوردار است از جمله حضور اولین زائرین کربلاء پس از چهل روز یا بازگشت کاروان اسرای اهل‌بیت(ع) از شام در اربعین شهادت امام حسین علیه‌السلام و اصحاب وفادارش.

بر این اساس اربعین حسینی را می توان نخستین رویداد و جوشش و امتداد نهضت سیدالشهداء پس از شهادت آن حضرت و یارانش به شمار آورد که قرن‌ها است مکتب اهل‌بیت(ع) به آن اهتمام دارد و یکی از نشانه‌های اهل ایمان، التزام به زیارت اربعین شمرده شده است. واقعه عاشوراء در سال ۶۱ هجری و قرن نخست اسلام اتفاق افتاد و حدیث و توصیه امام عسکری علیه‌السلام به زیارت اربعین به عنوان یکی از نشانه‌های اهل ایمان و شاخص‌های شیعیان در نیمه‌های قرن سوم هجری صادر شده است. این روایت دلالت دارد که، زنده نگه داشتن عاشوراء در قالب زیارت اربعین بعد از دو قرن همچنان در دستور کار ائمه اطهار قرار داشته تا فراموش نشود. اختصاص زیارتنامه مخصوص برای روز اربعین در میراث اسلامی اهل‎بیت علیهم‌السلام، از دیگر نشانه‌های اهمیت اربعین است.

قرن‌ها است که علماء و فقهای شیعه و بسیاری از جوامع پیرو اهل‌بیت علیهم السلام برای زیارت اربعین خود را در روزهای منتهی به بیستم ماه صفر به کربلاء می‌رسانند اما این زیارت در طول سه دهه گذشته ابعاد متمایزی یافته و به یک پدیده بین‌المللی با جلوه‌های جهانی تبدیل گردیده است؛ و بدون آنکه تصمیم و دستور یا برنامه‌ریزی متمرکزی آن را آغاز یا سازماندهی کند در حال رشد و فراگیری در مقایسه با دیگر آیین‌های ادیان در دنیا است.

تأسیس زیارت اربعین در شیعه و حمایت ائمه اهل‌بیت علیهم السلام از آن و قرارگرفتن این زیارت در شمار نشانه‌های اهل ایمان به گونه‌ای است که از ابتدا دارای جلوه‌های بیرونی و ملموس و چشمگیر بوده است.

این آیین مقدس که در شریعت به آن شعیره گفته می‌شود ذیل اصل قرآنی احیای شعائر دسته بندی شده و معنا و مشروعیت می‌یابد و شعائر شامل مناسک و رفتارهایی است که دارای ابعاد قابل مشاهده و ملموس و تأثیرگذار بر محیط است و همه آنها عباداتی است که برای ساختن فرد و جامعه و جهان ابلاغ شده است.

مصیبت شهادت فرزند رسول خاتم پیامبران(ص) آنچنان بزرگ و تکان دهنده و سهمگین بوده است که در زیارت عاشوراء از آن به بزرگترین مصیبت در اسلام و بلکه آسمان و زمین یاد می‌شود و از این رو پاس‌داشت آن نیازمند توجه مضاعف مسلمانان است و زیارت اربعین در این راستا عنصری بنیادین است.

زیارت در مکتب اهل‌بیت(ع) یکی از منابع اساسی معرفت و حرکت فرد و جامعه و بخشی مهمی از منظومه عقاید و رفتار و زندگی شیعیان است. گرچه نباید فراموش کرد که اساسا زیارت در اسلام و در میان پیروان تمامی مذاهب اسلامی اصلی مهم و مورد اعتناء و محبوب به شمار می‌رود و از این رو است که در سراسر جهان اسلام از شرق تا غرب آن، بقاع متبرکه همیشه کانون اجتماع و دعا و توسل و رفع حوائج مردمان جوامع اسلامی است. مزارات جهان اسلام در تمامی ادوار گذشته تاکنون حتی در دوران معاصر که افکار و رویکردهای تکفیری بطور وسیع در میان مسلمانان ترویج گردید؛ محوریت و محبوبیت خود را در تمامی کشورهای اسلامی حفظ کردند و همچنان مأمن و ملجاء مردان و زنان مسلمان هستند.

در این بستر، زیارت خانه خدا در مکه مکرمه و مزار مطهر رسول خدا(ص) در مدینه و دیگر آثار اسلامی در سرزمین وحی که در موسم حج به اوج خود می‌رسد، نمونه برجسته‌ای از عظمت جایگاه زیارت در اسلام و دنیای مسلمانی به شمار می‌رود.

اکنون زیارت اربعین امام حسین(ع) در کربلاء و پیاده‌روی میلیونی برای آن، به پدیده‌ای عظیم و غیرقابل مقایسه با تمام شعائر جاری در جهان اسلام تبدیل شده است.

سالها نفوذ و انحراف و کج فهمی و سطحی‌نگری همراه با قشری‌گری در برگزاری کنگره عظیم حج ابراهیمی، بصورت قابل توجهی آن را از معنا و الهام بخشی دور ساخت و از تحول‌آفرینی آن کاست با آنکه انتظار می‌رفت حج نماد قدرت جهان اسلام باشد. البته نباید ظرفیت‌های موجود در حج را کوچک انگاشت یا آن را غیرمؤثر دانست اما به نظر می‌رسد همچنان که امام حسین(ع) با شهادت خود احیاگر آیین اسلام گردید و تکانه‌ای ژرف در امتداد تاریخ ایجاد کرد، زیارت اربعین او نیز احیاگر معانی شعائر بزرگ اسلامی شود و روح و امید و جنبش را به جهان اسلام بازگرداند.

.........................

پایان پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha