۱۴ مرداد ۱۴۰۴ - ۱۹:۳۶
شخصیت‌شناسی در نهج‌البلاغه ۹ / شخصیت‌های مذموم قرآنی در نهج‌البلاغه

امام علی(ع) در میان خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌هایی که از ایشان در کتاب نهج‌البلاغه نقل شده، از شخصیت‌های مختلفی نام برده است که برخی از آنان، بر اساس آیات صریح قرآن کریم، مذمت شده‌اند. بسیاری از این افراد نیز در سخنان امام علی(ع) مورد مذمت قرار گرفته‌اند.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ در بخش‌های قبلی این نوشته، جایگاه و شخصیت برخی از انبیای الهی مانند حضرت آدم(ع)، حضرت ابراهیم(ع)، حضرت موسی(ع)، حضرت عیسی(ع)، حضرت داوود و حضرت سلیمان و همچنین برخی از شخصیت‌های مثبت قرآنی در نهج‌البلاغه بیان شد. در این نوشته ویژگی‌های شخصیت‌هایی که در آیات قرآن کریم مورد مذمت قرار گرفته‌اند در سخنان نقل شده از امام علی(ع) در نهج‌البلاغه بیان می‌شود.

«قابیل» به عنوان اولین «قاتل» در تاریخ از افراد مذمت شده در قرآن کریم است که در آیات ۲۷ تا ۳۱ سوره مبارکه مائده به او و ماجرای حسادت و جنایت او نسبت به برادرش «هابیل» اشاره شده است. امام  علی(ع) نیز در خطبه شماره ۹۲ که به عنوان خطبه قاصعه شناخته می‌شود، با هشدار به افراد برای دوری از تعصبات جاهلی و حمیت‌های قبیله‌ای و طایفه‌ای، این خصوصیت را از «خطرهای شیطان» برای همگان معرفی می‌کنند.

ایشان برای عبرت‌آموزی همگان، با اشاره به داستان قابیل می‌فرمایند: «وَ لَا تَکُونُوا کَالْمُتَکَبِّرِ عَلَی ابْنِ أُمِّهِ مِنْ غَیْرِ مَا فَضْلٍ جَعَلَهُ اللَّهُ فِیهِ سِوَی مَا أَلْحَقَتِ الْعَظَمَةُ بِنَفْسِهِ مِنْ عَدَاوَةِ الْحَسَدِ وَ قَدَحَتِ الْحَمِیَّةُ فِی قَلْبِهِ مِنْ نَارِ الْغَضَبِ وَ نَفَخَ الشَّیْطَانُ فِی أَنْفِهِ مِنْ رِیحِ الْکِبْرِ الَّذِی أَعْقَبَهُ اللَّهُ بِهِ النَّدَامَةَ وَ أَلْزَمَهُ آثَامَ الْقَاتِلِینَ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ. و همانند آن کسی (قابیل) نباشید که بر برادر خود کبر ورزید بی‌آنکه، خدا او را بر برادرش فضیلتی داده باشد. جز آنکه کبر و خودپسندی که از حسد برخاسته بود، بر او روی نهاد و حمیّت در دل او آتش غضب افروخت و شیطان در بینی او باد غرور دمید. خداوند کیفر او را پشیمانی داد و گناه همه آدمکشان را تا روز قیامت بر گردن او نهاد».

در میان دیگر شخصیت‌های مذمت شده در قرآن کریم که در نهج‌البلاغه نیز، سخنانی در مذمت آنان نقل شده می‌توان به «ابوجهل» و همسرش اشاره کرد. خداوند در سوره «تبت» با بیان اذیت‌هایی که او و همسرش نسبت به پیامبر(ص) داشتند، به آنان وعده جهنم داده است.

امام علی(ع) در نامه ۲۸ نهج البلاغه، در پاسخ به نامه معاویه که خود را از نزدیکان به خاندان رسالت می‌دانست و ادعاهایی را مطرح کرده بود، با تاکید بر تلاش‌های صورت گرفته توسط خاندان بنی‌امیه در دشمنی با پیامبر خدا(ص)  و دین اسلام، با اشاره به ابوجهل و همسرش، می‌نویسد: «وَ مِنَّا النَّبِیُّ وَ مِنْکُمُ الْمُکَذِّبُ، ... وَ مِنَّا خَیْرُ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ وَ مِنْکُمْ حَمَّالَةُ الْحَطَبِ، فِی کَثِیرٍ مِمَّا لَنَا وَ عَلَیْکُمْ، و نبی اکرم(ص) از ما است و مکذب (ابوجهل) از شماست... و بهترین زنان جهان (حضرت زهرا (س)) از ما است و جمع‌کننده هیزم (همسر ابوجهل) از شماست، و فضیلت‌های بسیار دیگری که گفتن آن به نفع ما و به ضرر شما است.»

در بخش بعدی این نوشته، «فرعون» و «فرعون‌ها» در سخنان نقل شده از امیرالمومنین(ع) در نهج‌البلاغه بررسی خواهند شد.

سید علی‌اصغر حسینی/ ابنا

....................

پایان پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha