به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ چند هفته پیش، «نظمی المنتصر» کشاورز ۵۴ ساله یمنی در مزرعه کوچک خود ایستاده بود و روزها را میشمرد تا باران بیاید و محصولش را از تشنگی نجات دهد. اما باران همانطور که میخواست نبارید؛ بلکه سیلابهای سهمگین زمینش را درنوردید، خانهاش را ویران کرد و آخرین امید او را برای فصلی کشاورزی که میتوانست خانوادهاش را از گرسنگی نجات دهد، با خود برد.
نظمی در روستای «دار المناصره» در استان لحج در جنوب یمن روی بقایای دیوارهای گلی فروریخته ایستاده و به قطعه زمینی در گوشه روستا اشاره میکند که امروز چیزی جز تودهای از گل و سنگ نیست؛ زمینی که زمانی حاصلخیز بود و با ذرت و سبزیجات پوشیده میشد.
او با صدایی شکسته میگوید: ما منتظر برداشت محصول بودیم تا از آن زندگی کنیم، اما بهجای آن، سیل آمد. دیگر نه زمینی برای کشت مانده، نه محصولی که امیدی به آن داشته باشیم... سیلاب همه چیز را با خود برد.
زندگی که نفسش بند آمده است
مردان روستا کنار خانه ویرانشده نظمی المنتصر در تلاشی ناامیدانه برای پیدا کردن لولههای آب آشامیدنی که سیلاب از جا کنده بود، با ابزارهای ابتدایی زمین را میکاوند. این صحنه بیش از آنکه کار حفاری باشد، به تقلایی برای بازگرداندن زندگی میماند که ناگهان متوقف شد؛ تلاشی برای بازگشت آب به خانهها و کودکانشان.
فاجعه نظمی استثنا نبود. همسایهاش عبدالقوی صالح هنوز آن شب را به یاد دارد و میگوید که صحنه چیزی شبیه «طوفانی کوچک» بود. آب خانهها را محاصره کرد، چاهها را پر کرد، مزارع، مخازن و لولهها را شست و برد... ما فقط توانستیم کودکان و زنان را نجات دهیم، در حالی که سیل پیش از ما وارد خانهها شده بود.
او با تلخی میافزاید: برخی خانوادهها یک روز کامل روی پشتبامها گیر افتاده بودند و هیچکس به کمکشان نیامد. زمین که روزی با گندم، علوفه، حبوبات، کنجد و انواع سبزیجات زنده بود، حالا بیروح شده است. خاک بهطور کامل جابهجا شده و دیگر برای هیچچیز مناسب نیست.
در این منطقه در حاشیه وادی «تبن» –که دههها به باروری زمینهایش مشهور بود– کشاورزان دیگر از فصل برداشت حرف نمیزنند، بلکه از تلاش برای بقا میگویند. سیل زمینهایشان را شسته، محصولاتشان را نابود کرده و فاجعهای به بار آورده که دستکمی از خشکسالی ندارد.
به گفته انجمن کشاورزان روستا، تنها در «دار المناصره» حدود ۳٬۰۲۹ فدان زمین زراعی تخریب شد، و مقامات محلی از نابودی صدها هکتار در استان لحج و مرگ تعداد زیادی دام خبر دادهاند.
این فاجعه به استان لحج محدود نماند؛ استانهای دیگر مانند مأرب، الحدیده، تعز و حجه نیز شاهد سیلابهای ویرانگر بودند که خانهها، اردوگاههای آوارگان و زیرساختها را نابود کرد. «کمیته نجات بینالمللی» شمار آسیبدیدگان در چند استان جنوبی یمن را بیش از ۱۰۰ هزار نفر برآورد کرده است.
تغییرات اقلیمی
این سیلابها تنها بخشی از پیامدهای تغییرات اقلیمی است که بارانهای یمن را شدیدتر و غیرقابلپیشبینیتر کرده است. سال گذشته بهتنهایی حدود ۱۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی یمن نابود شد و ۲۷۹ هزار رأس دام تلف شدند که وضعیت انسانی شکننده این کشور را وخیمتر کرد.
کارشناسان هشدار میدهند که ادامه این نوسانات اقلیمی بدون برنامههای پیشگیرانه جدی، امنیت غذایی یمن را بیش از پیش تهدید میکند؛ بهویژه آنکه بیش از نیمی از مردم این کشور به کشاورزی وابستهاند.
به گفته «محمد الحزمی» کارشناس کشاورزی در استان إب یمن، بخش کشاورزی این کشور –که شریان زندگی برای ۷۰ درصد جمعیت یمن است– اکنون در قلب بحران اقلیمی قرار دارد. خشکسالی و سیلهای مکرر خسارتهای ویرانگری بر جای میگذارند. او تأکید میکند که سیلاب اخیر نهتنها زمینها را تخریب کرد، بلکه خاک حاصلخیز را فرسود، کانالهای آبیاری، سدها و موانع آبی را نابود کرد و دامها و علوفه را از بین برد.
به گفته او، این پیامدها بحران امنیت غذایی یمن را تشدید کرده و برخی کشاورزان این کشور را مجبور به ترک زمینهایشان کرده است. او خواستار بازسازی زیرساختهای آبی، ترویج کشاورزی مقاوم، توسعه سامانههای هشدار زودهنگام و حمایت مستقیم از کشاورزان شد.
سناریوی تکراری
«احمد الزامکی» معاون وزارت کشاورزی یمن در بخش آبیاری، نیز معتقد است آنچه رخ داده چیزی جز ادامه یک سناریوی قدیمی نیست. او میگوید: سیلهای ویرانگر و طوفانها دهههاست که یمن را درگیر کردهاند و پیامدهایشان هنوز باقی است. بلکه امروز تشدید هم شدهاند، زیرا زیربناهای حیاتی، بهویژه در بخشهای تولیدی، سالهاست نادیده گرفته شدهاند.
او دلیل اصلی خسارتهای سنگین را نبود بودجه برای تعمیر و نگهداری، فقدان صندوق بحران برای بلایای طبیعی و غفلت دولتهای پیاپی میداند.
الزامکی هشدار میدهد که تجاوزهای بیرویه به مسیرهای سیلاب –بهویژه در شهرهای بزرگ یمن– فاجعه را تشدید میکند و جان و مال مردم این کشور را به خطر میاندازد. او بر ضرورت اقدام فوری برای بازکردن مسیرهای سیل تأکید میکند و میگوید که هزینه پیشگیری بسیار کمتر از خسارتهای بعدی است.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸
نظر شما