۹ تیر ۱۴۰۴ - ۱۶:۵۶
شخصیت‌شناسی در نهج‌البلاغه ۴/ حضرت موسی(ع) در نهج‌البلاغه

داستان زندگی و زمانه حضرت موسی(ع) از داستان‌هایی است که بارها در قرآن کریم بیان شده و امام علی(ع) نیز در نهج البلاغه، بخش‌هایی از زندگی ایشان را شرح داده و گاه به تفسیر برخی از آیات مرتبط با ایشان پرداخته است. بدون شک مهمترین هدف ایشان از بیان این نکات، پندآموزی و کمک به حل شبهات دوران حکومت ایشان با استفاده از وقایع دوران نبوت حضرت موسی(ع) بوده است.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) - ابنا - حضرت موسی (ع) یکی از بزرگ‌ترین انبیای الهی است که داستان تولد، بعثت، نبوت و رسالت او در بیش از ۴۵۰ آیه قرآن کریم بیان شده است و برخی از مفسران، یک ششم آیات قرآن کریم را مرتبط با شرح وقایع زندگی ایشان در قوم بنی‌اسرائیل می‌دانند.

در نهج‌البلاغه، در حکمت ۳۱۷ و همچنین خطبه‌های شماره ۴، ۱۰۶، ۱۸۲ و خطبه ۱۹۲، بخش‌هایی از زندگی حضرت موسی (ع) بیان شده است. همچنین نام برادر گرامی ایشان، یعنی جناب هارون (ع) و فرعون، هر کدام تنها یک‌بار در خطبه ۱۹۲ ذکر شده است. این خطبه، طولانی‌ترین خطبه نهج‌البلاغه است که به عنوان خطبه قاصعه شناخته می‌شود.

ایشان در خطبه ۴، با اشاره به آیات ۶۷ و ۶۸ سوره مبارکه طه، علت ترس حضرت موسی (ع) از جادوی جادوگران فرعونی را «غلبه جهال و حاکمیت گمراهان» بیان می‌کنند: «لَمْ یُوجِسْ مُوسَی علیه‌السلام خِیفَةً عَلَی نَفْسِهِ بَلْ أَشْفَقَ مِنْ غَلَبَةِ اَلْجُهَّالِ وَ دُوَلِ اَلضَّلاَلِ، موسی (ع) برای جان خود نگران نشد، بلکه ترس او از غلبه جاهلان و حکومت‌های گمراه بود». ایشان در این خطبه، ضمن اشاره به تلاش‌های خود برای هدایت جامعه، در انتها به این بخش از زندگی حضرت موسی (ع) اشاره کرده و تشابهی میان این دو را با فصاحت و استفاده از صنعت تشبیه بیان می‌کنند.

امام علی (ع) همچنین در خطبه ۱۶۰، با اشاره به آیه ۲۴ سوره قصص، ساده‌زیستی را از اوصاف پیامبران معرفی کرده و مردم را به الگوگیری از آنان دعوت می‌کنند. ایشان در این خطبه درباره ساده‌زیستی حضرت عیسی (ع)، حضرت داود (ع) و رسول اکرم (ص) سخن گفته و درباره ساده‌زیستی حضرت موسی (ع) می‌فرمایند: «وَ إِنْ شِئْتَ ثَنَّیْتُ بِمُوسَی کَلِیمِ اللَّهِ، حَیْثُ یَقُولُ رَبِّ إِنِّی لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌ وَ اَللَّهِ مَا سَأَلَهُ إِلَّا خُبْزاً یَأْکُلُهُ لِأَنَّهُ کَانَ یَأْکُلُ بَقْلَةَ اَلْأَرْضِ وَ لَقَدْ کَانَتْ خُضْرَةُ اَلْبَقْلِ تُرَی مِنْ شَفِیفِ صِفَاقِ بَطْنِهِ لِهُزَالِهِ وَ تَشَذُّبِ لَحْمِهِ. اگر خواهی، جز رسول الله (ص)، موسای کلیم (ع) را نیز مقتدای دیگر خود قرار ده، که گفت: «پروردگارا، من به آنچه برایم می‌فرستی نیازمندم». به خدا سوگند، موسی از خدا جز لقمه نانی درخواست نکرد، زیرا او از گیاه زمین می‌خورد و آن‌چنان لاغر و کم‌گوشت شده بود که سبزی آن علف که خورده بود، از درون شکمش پیدا بود.»

ایشان در خطبه ۱۹۲، با بیان گفت‌وگوی حضرت موسی (ع) و فرعون، علت عدم اعطای اموال فراوان به پیامبران را «از بین رفتن آزمایش الهی و بی‌معنا شدن خلقت» معرفی می‌کنند. روشن است که این دلیل برای مقتدای پیامبران و اولیای الهی نیز وجود دارد و به عبارت دیگر، مؤمنان نیز با فقر ظاهری امتحان می‌شوند. بیان این مطالب در زمانی که دنیاخواهی و میل به جمع‌آوری اموال به عنوان یک رویه اجتماعی در آن دوران تبدیل شده بود، نشان‌دهنده اهمیت بنیادین و اساسی این سخنان است.

ایشان همچنین پاسخ به شبهات را با استفاده از داستان زندگی حضرت موسی (ع) انجام می‌دهند. به عنوان نمونه، در حکمت ۳۱۷، در پاسخ به طعنه یک یهودی درباره اختلافات پس از فوت رسول خدا (ص)، با بیان داستانی کوتاه بر اساس آیه ۱۳۸ سوره اعراف، به مذمت این قوم و اختلافات در زمان حیات حضرت موسی (ع) می‌پردازند.

همچنین، ایشان برای رفع شبهه‌ها و جلوگیری از انحرافات اعتقادی، درباره نحوه سخن گفتن خداوند با حضرت موسی (ع) در خطبه ۱۸۲ می‌فرمایند: «اَلَّذِی کَلَّمَ مُوسَی تَکْلِیماً وَ أَرَاهُ مِنْ آیَاتِهِ عَظِیماً بِلَا جَوَارِحَ وَ لَا أَدَوَاتٍ وَ لَا نُطْقٍ وَ لَا لَهَوَاتٍ، خداوندی که با موسی سخن گفت و از آیات عظیمه‌اش به او نمایاند، ولی بدون اعضا و ابزاری که به کار گیرد، بی‌توسط سخنی که از کام و زبان کوچک درآید.»

سید علی اصغر حسینی/ ابنا

--------------------

پایان پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha