به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ در بخش‌های قبلی این نوشته، تاریخ مستدرک‌نویسی بر نهج‌البلاغه همچنین معرفی برخی از مستدرک‌های نوشته شده بر این کتاب انجام شد.
در این نوشته، مستدرک های دیگر نوشته شده بر نهج البلاغه معرفی می شود. اگر چه برخی از مولفین محترم این مستدرکات، معتقدند که مجموعه ای کامل از سخنان امیرالمومنین (ع) را در اثر خود گردآوری کرده اند و در این موضوع زحمات فراوانی را کشیده اند، اما به نظر می رسد هنوز باید منتظر کارهای کاملتر در موضوع جمع آوری کامل آثار مرتبط با امام علی (ع) بود.
یکی از مستدرکات نوشته شده بر نهج البلاغه، کتاب «نهج الفصاحه فی مستدرک نهج البلاغه»، تدوین سید محمد کاظم کفایی است، وی که متولد سال ۱۳۴۵ قمری است، تلاش کرده است تمام خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار و طولانی امام علی (ع) را در همه موضوعات حتی فقه جمع آوری کرده است. اگر چه این کتاب در «الذریعه» شیخ آقا بزرگ تهرانی معرفی شده است اما به نظر می رسد که با گذشت حدود یکصد سال از تالیف آن، تاکنون این اثر منتشر نشده است.
«مصباح البلاغه» اثر سید حسن میرجهانی طباطبایی از دیگر مستدرکاتی است که بر نهج البلاغه نوشته شده است. مولف در آغاز هر سخن یا نامه، ماخذ خود را نقل کرده است و در مواردی که مورد نیاز بوده، توضیحاتی را بر شرح روایت، بیان کرده است. حجم این نکات که با واژه «اقول» آغاز می شود، به میزانی است که جداسازی این بخش از این کتاب، می تواند در قالب شرح ایشان بر سخنان امیرالمومنین(ع) در کتابی مستقل منتشر کرد.چاپ اول این کتاب در بیش از ۱۳۰۰ صفحه در سال ۱۳۸۸ قمری منتشر شد.
از دیگر آثار منتشر شده در این موضوع می توان به کتاب « نهج السعاده فی مستدرک نهج البلاغه» اشاره کرد که به همت استاد شیخ محمد باقر محمودی در ۱۳ جلد تدوین و تنظیم شده است،ویژگی این پژوهش، استفاده از منابع اهل سنت در کنار منابع شیعی و توجه به منابع روایی فرقه های مختلف اسلامی، ارائه کامل اسناد روایی و توجه به اختلاف نسخه ها در منابع روایی ، ترتیب بندی سخنان امیرالمومنین (ع) براساس خطبه ها، نامه ها، دعاها، وصایا اشعار همچنین نظامندی براساس ترتیب تاریخی هر خطبه یا نامه است . در بخش خطبه های این اثر، بیش از ۵۰۰ خطبه و در بخش نامه های آن حدود ۳۰۰ نامه از امیرالمومنین (ع) گردآوری شده است.
از جدیدترین آثار منتشر شده در موضوع نهج البلاغه که می توان با کمی تسامح، آن را مستدرکی بر کتاب نهج البلاغه دانست، کتاب «تمام نهج البلاغه» است که با سبکی ابداعی، متن های کامل سخنان امیرالمومنین (ع) را گردآوری کرده و متن برگزیده سید رضی را در متن مشخص کرده است. این کتاب در دو باب و ۷ فصل تدوین شده است و برای نخستین بار در بیروت منتشر شد ، در سال ۱۴۱۸ هجری قمری نیز این اثر در مشهد مقدس منتشر شده است.
در این کتاب، ۶۲ خطبه، ۱۵۶ کلمه، ۱۲ وصیت نامه شفاهی، ۴ وصیت نامه کتبی، ۹ دعا، ۷۵ نامه، سه عهدنامه و یک سوگند نامه از امیرالمومنین (ع) نقل شده است.
منابع:
-کتاب: دانشنامه امام علی (ع)، جلد دوازدهم
-کتاب : طبقات اعلام الشیعه، شیخ آقا بزرگ تهرانی
-کتاب: الذریعه، شیخ آقا بزرگ تهرانی
- کتاب : سیری در نهج البلاغه، استاد شهید مرتضی مطهری
سید علی اصغر حسینی/ ابنا
-------------------------
پایان پیام
نظر شما