به گزارش خبرگزاری بین المللی اهل بیت (ع) -ابنا- خطبه ۱۷ نهج البلاغه، سخنانی از امیرالمومنین(ع) را نقل کرده که در آن حضرت به مذمت اشخاصی پرداخته که در میان امت به قضاوت مینشینند، بیآنکه علم و دانش آن را داشته باشند.
روشن است که منظور از «قضاوت» در این سخنان، میتواند هم قضاوت به معنای مرسوم آن باشد که در محکمه میان دو نفر برگزار میشود، هم به معنای کسی است که به دلایلی، درباره شخصی یا درباره فعالیتی اظهار نظر میکند و به «صدور حکم» درباره ابعاد مختلف یک موضوع میپردازد، بیآنکه دیانت، علم یا اطلاع کافی درباره همه ابعاد آن داشته باشد. بدیهی است که قضاوت بدون داشتن آنچه گفته شد یا دانستن آنچه باید دانسته میشد، چیزی جز قضاوت به باطل و راهی برای از بین بردن حق و حقیقت نیست.
امام علی(ع) در این خطبه دو گروه از مردم را معرفی میکند و آنان را «مبغوضترین» افراد در نزد خداوند معرفی میکند. این دو گروه، دارای خصوصیات مشترک فراوانی هستند که میتوان برخی از این اوصاف را اینگونه بیان کرد:
«مَشْغُوفٌ بِکَلَامِ بِدْعَة، وَ دُعَاءِ ضَلاَلَة، به سخن آمیخته با بدعت و دعوت به گمراهی دلخوش هستند»، شادی آنان در بیان سخنانی است که دعوت به گمراهی و بدعتگذاری دینی در پی دارد، در نگاه این افراد هم میتوان راهی برای همراهی با شیطان یافت و هم مسیری برای دوستی با دیانت پیدا کرد. این افراد سخنانی را میپسندند که مسیر گمراهی آنان را هموار کنند ولو آنکه بدعتی ایجاد کند و برخلاف موازین شرعی باشد.
شخصی که اینگونه باشد «فتنهگری» در میان «فتنهجویان» است، او طریق ضلالت را طی میکند و در این راه دیگران را نیز با خود هم مسیر میکند تا نشان میدهد چون بیشتر هستند، پس حقیقت در نزد آنان است.
این اشخاص «ضَالٌّ عَنْ هَدْیِ مَنْ کَانَ قَبْلَهُ، مُضِلٌّ لِمَنِ اقْتَدَی بِهِ فی حَیَاتِهِ وَ بَعْدَ وَفَاتِهِ، حَمَّالٌ خَطَایَا غَیْرِهِ، رَهْنٌ بِخَطِیئَته» هستند؛ راه گم کردهای از راه روشن گذشتگان، گمراهکننده کسانی است که به وقت زنده بودن او یا پس از مرگش از او پیروی کنند، هم بار گناهان دیگران را به دوش کشد و هم گروگان خطاهای خود باشد».
این افرادی که راه گمراهی را به دیگران نشان میدهند، در دنیا و آخرت، هم در گرو اعمال خویش هستند و هم بعد از مرگ نیز، همچنان حملکننده بار گناهانی هستند که به سبب انحراف ایجاد کرده، دیگران انجام میدهند و تاوانش را باید او بپردازد.
حضرت در این خطبه، گروه دیگری را معرفی میکند که مدعیانی هستند که گمان میکنند با جمع کردن انبوهی از «ابهامات و شبهات و نادانستهها»، خود را «دانا و عالم» فرض کرده و بر همین اساس نیز دیگران را به تبعیت از خود دعوت میکنند و در این تلاش، همه توان خود را به کار میگیرند: «وَ رَجُلٌ قَمَشَ جَهْلاً، مُوضِعٌ فِی جُهَّالِ الْأُمَّةِ،غَادرٍ فِی أَغْبَاشِ الْفِتْنَةِ و دیگر انسانی است که انبوهی از نادانی را در خود جمع کرده و در میان جاهلان امت جهت فریبشان میشتابد، در تاریکیهای فتنهها میتازد.»
در عصر کنونی که هر انسانی در دریایی از مطالب ناقص و نادرست و به بیان امیرالمومنین(ع) «انبوهی از نادانی» به ویژه در فضاهای متنوع مجازی، مواجه است، باید بداند که نمیتوان و نباید بدون بررسی کامل یک موضوع و تنها با دیدن یک تصویر از یک جلسه چند ساعته یا خواندن یک خط از یک مصاحبه چند صفحهای، بهویژه آنکه توسط رسانههای که دشمنی آنان با باورهای دینی و ارزشهای ملی اثبات شده، بیان شده باشد، به ارائه تحلیل و مخالفت با فرد یا گروهی پرداخت.
سید علیاصغر حسینی/ ابنا
...................
پایان پیام
نظر شما