به گزارش خبرگزاری اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ آیین اختتامیه دومین رویداد بینالمللی رسانهای «نحن أبناء الحسین(ع)» در حالی برگزار شد که داوران بخشهای مختلف به ارزیابی آثار پرداختند. حنظله تاجالدینی، داور بخش مستند این رویداد، در حاشیه این مراسم، آثار ارسالی را مورد نقد کارشناسی قرار داد.
نقد کلی و سطح آثار :
به عنوان داور این رویداد، سطح توقع من از آثار ارسالی بالاتر از چیزی بود که مشاهده کردم . البته استعدادهای خوبی وجود داشت و به عزیزانی که خودجوش محتوا تولید کرده بودند حق میدهم . اما مشکل اصلی این است که موضوع اربعین با وجود «فراوانی سوژه»، اگر با «زاویه نگاه جدید» همراه نشود، به تولید آثار تکراری منجر میشود. بسیاری از آثار به قدری شبیه به هم هستند که اگر تصاویر اربعین امسال را با سال گذشته جابجا کنیم، کسی متوجه تفاوت نخواهد شد.
ضعف اصلی: فقدان زاویه نگاه خلاق و تحقیق قبلی
به نظر من، بعد از چندین سال، باید از نماها، نگاهها و زوایای تکراری عبور کنیم . بسیاری از آثار مستند و گزارشی، به شکل «باری به هر جهت» ساخته شدهاند؛ یعنی فیلمساز صرفاً دوربین و گیمبال را برداشته و از هرچه در مسیر دیده فیلم گرفته است. اگر فیلمساز با یک زاویه نگاه مشخص و قوه خلاقه وارد میدان نشود، خروجی اثر قطعاً تکراری خواهد بود . من به قدری به دنبال اندیشه و خلاقیت بودم که حاضر بودم به اثری با صدای خراب یا تصویر بیکیفیت، صرفاً به خاطر داشتن یک ایده نو، امتیاز دهم. امسال مسئله اصلی کیفیت فنی نبود، بلکه «اندیشه» بود که باید به آن امتیاز میدادیم .
توصیههایی برای فیلمسازان
- تحقیق و تمرکز بر سوژه:
کسی که میخواهد برای اربعین اثری بسازد، باید از یک ماه قبل دغدغه داشته باشد، آثار مرتبط را ببیند تا به یک زاویه نگاه منحصر به فرد برسد . برای مثال، تصمیم بگیرد که امسال فقط زندگی کودکان ۵ ساله یا یک موکبدار عراقی را دنبال کند و به جزئیات زندگی آنها بپردازد. - تعقیب سوژه:
در یکی از آثار، کودک معلول عراقی به مدت یک دقیقه به تصویر کشیده شده بود. توصیه من به آن هنرمند این بود که باید ۵ یا ۶ روز آن کودک را دنبال میکرد تا به زیست و زندگی او عمیقتر بپردازد. - نگاه بینالمللی واقعی:
صرفاً نمایش پرچمهای مختلف به معنای اثر بینالمللی نیست. من در بخش ویژه به دنبال اثری بودم که مثلاً یک خبرنگار خارجی یا یک رسانه بینالمللی را به تصویر بکشد، اما حتی یک نمونه هم ندیدم.
نقد فنی و ساختاری آثار
- آثار سفارشی و غیرجشنوارهای:
برخی آثار صرفاً گزارشهای سازمانی بودند که توسط کارمندان یک نهاد در حین سفر زیارتی تولید شده و جایگاهشان در جشنواره نبود. - نریشن و گفتار متن:
استفاده از کلمات قلمبهسلمبه و استعارههای سنگین ادبی، مخاطب را از اثر دور میکند. سادگی و نگاه شاعرانه در این مسیر بهتر است، اما نباید به کلیشه تبدیل شود. - مشکلات فنی:
لرزش دوربین به دلیل نداشتن تجهیزات مناسب و همچنین استفاده بیرویه از مداحیهای ترند و تکراری، از کیفیت آثار کاسته بود.
عبور از نماهای تکراری؛ ضرورت امروز تولیدات اربعینی :
وی با اشاره به اینکه سطح توقع از آثار بالاتر از وضعیت موجود بود، اظهار داشت: «وقتی موضوع اربعین مطرح میشود، با حجم عظیمی از سوژه مواجه هستیم. این فراوانی اگر با زاویه نگاه جدیدی همراه نباشد، به تولید آثار تکراری منجر میشود». تاجالدینی افزود: «بسیاری از آثار به قدری یکدست و شبیه به هم هستند که اگر تصاویر اربعین امسال را با سال گذشته جابجا کنیم، تفاوتی احساس نمیشود. باید بعد از این همه سال از نماهای تکراری، نگاههای تکراری و زاویه نگاه تکراری عبور کنیم» .
اولویت «اندیشه» بر «تکنیک» :
این داور رویداد با انتقاد از رویکرد «باری به هر جهت» در برخی تولیدات مستند، گفت: «بسیاری از فیلمسازان تنها دوربین به دست گرفته و بدون برنامه قبلی شروع به ضبط کردهاند. در حالی که اگر ورود با یک ایده و قوه خلاقه نباشد، خروجی تکراری خواهد بود». وی تأکید کرد: «در این دوره از داوری، آنقدر به دنبال زاویه نگاه و ایده نو بودم که حاضر بودم به اثری که از نظر فنی مثل صدا یا تصویر ضعف داشت، اما اندیشهای نو ارائه میکرد، امتیاز بدهم. مسئله اصلی کیفیت فنی نبود؛ ما باید به اندیشهها امتیاز بدهیم» .
توصیههایی برای ارتقای سطح آثار :
تاجالدینی با بیان اینکه فیلمساز اربعینی باید از یک ماه قبل دغدغه تحقیق داشته باشد، پیشنهاد کرد: «هنرمند باید آثار مرتبط را ببیند تا به یک نگاه نو برسد و سوژه خود را مشخص کند؛ برای مثال، تصمیم بگیرد که امسال فقط زندگی یک کودک یا زیست یک موکبدار عراقی و بازگشت او به خانهاش را به تصویر بکشد» . وی همچنین به فقدان نگاه بینالمللی واقعی در آثار اشاره کرد و گفت: «در بخش ویژه منتظر اثری بودم که یک خبرنگار خارجی یا رسانه بینالمللی را نشان دهد، اما حتی یک نمونه هم ندیدم. صرفاً نمایش چند پرچم، اثر را بینالمللی نمیکند» .
انتقاد از آثار سفارشی و ضعفهای فنی :
این کارشناس رسانه، برخی آثار را گزارشهای سفارشی و سازمانی دانست که جایگاهشان در یک جشنواره رقابتی نیست . وی همچنین استفاده از نریشنهای با ادبیات سنگین و کلیشهای، لرزش دوربین و بهکارگیری بیرویه مداحیهای ترند را از دیگر نقاط ضعف فنی آثار برشمرد . تاجالدینی به دیدگاه خود در فرآیند داوری اشاره کرد و گفت: من معتقد بودم که در بخشهای مستند و گزارش، بهتر است نفر اول و دومی نداشته باشیم تا یک استاندارد کیفی پایین به عنوان الگو معرفی نشود . زیرا وقتی اثری به عنوان «اول» معرفی میشود، سال بعد دیگران از آن تقلید کرده و انتظار جایزه دارند. اگرچه سایر داوران نظر دیگری داشتند، اما معتقدم سطح کیفی آثار باید ارتقا پیدا کند .
..............................
پایان پیام/
نظر شما