به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ از سودان جنوبی تا زامبیا، رژیم اسرائیل فعالیتهای دیپلماتیک و نظامی خود را در قاره آفریقا شدت بخشیده است. این رژیم با ارائه کمکها، فناوریها و حتی سلاح، میکوشد جای پای خود را در این منطقه تثبیت کند؛ تلاشی که به گفته کارشناسان، میتواند نقشه نفوذ اسرائیل در آفریقا را بازترسیم کند.
در اواخر آگوست گذشته، پس از بیش از نیم قرن، بار دیگر پرچم اسرائیل بر فراز شهر لوساکا پایتخت زامبیا به اهتزاز درآمد.
«جدعون ساعر» وزیر خارجه اسرائیل که در مراسم بازگشایی سفارت شرکت داشت، این اقدام را بازگشت به آفریقا خواند، آن هم در شرایطی که تلآویو بهدلیل جنگ علیه غزه، با انزوای فزاینده بینالمللی مواجه است.
رسانههای اسرائیلی این رویداد را پیروزی توصیف کردند و یکی از روزنامههای عبری نوشت: زامبیا میتواند مرز بزرگ بعدی اسرائیل در آفریقا باشد.
استراتژی حسابشده
تحلیلگران معتقدند این اقدام جدا از دیگر تحرکات رژیم صهیونیستی نیست، بلکه بخشی از یک راهبرد گستردهتر برای جذب متحدان جدید در آفریقا، بهویژه در مواجهه با موج انتقادهای بینالمللی از اسرائیل است.
«فایث مابیرا» پژوهشگر دانشگاه «ویتواترسرند» در گفتوگو با شبکه الجزیره این روند را احیای سیاست تفرقه بینداز و حکومت کن در برابر آفریقای جنوبی – مهمترین منتقد اسرائیل در قاره – توصیف کرد.
پیش از مراسم لوساکا، «شارن هاسکل» معاون وزیر خارجه اسرائیل، به نیجریه سفر کرده بود، اما دولت ابوجا این دیدار را رسماً اعلام نکرد. پس از این سفر، یکی از رهبران جامعه فلسطینی در نیجریه بازداشت شد؛ اتفاقی که پرسشهایی درباره ارتباط آن با این دیدار برانگیخت.
هاسکل سپس به سودان جنوبی رفت و وعده کمکهای بشردوستانه داد، هرچند این سفر همزمان با گزارشهایی درباره مذاکرات محرمانه برای انتقال اجباری فلسطینیان از غزه به جوبا بود؛ ادعایی که سودان جنوبی آن را رد کرد، اما خبرگزاریهای معتبر بینالمللی از وجود چنین گفتوگوهایی خبر دادند.
تاریخ پر فراز و نشیب
روابط اسرائیل با آفریقا همواره ناپایدار بوده است. تلآویو در دهههای ۵۰ و ۶۰ میلادی، توانست کشورهای تازه استقلالیافته آفریقا را به خود جذب کند، اما پس از جنگ اکتبر ۱۹۷۳، بیش از ۲۰ کشور این قاره، روابط خود را با اسرائیل قطع کردند.
از آن زمان، اسرائیل تلاش کرده حضور خود در قاره آفریقا را بازسازی کند، اما تاکنون تنها ۱۱ سفارت را در برابر ۳۳ سفارت پیش از ۱۹۷۳ دوباره فعال کرده است.
تمرکز اصلی اسرائیل بر شرق آفریقاست. این رژیم با کمکهای محدودی در زمینه کشاورزی، آب و بهداشت ظاهر میشود، اما همزمان حضور نظامی خود را تقویت کرده است.
گزارشهای سازمان ملل نشان داده که سلاحهای اسرائیلی در جنگ داخلی سودان جنوبی پس از استقلال نقش داشتهاند. همچنین با وجود مواضع ضداسرائیلی در سطح سیاسی، کشورهایی چون نیجریه، کامرون، چاد و اوگاندا در دو دهه گذشته از اسرائیل سلاح خریداری کردهاند.
انزوای فزاینده
با آغاز جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳، دستاوردهای دیپلماتیک اسرائیل در آفریقا ضربه سختی خورد. اتحادیه آفریقا بهصراحت اسرائیل را محکوم کرد و آفریقای جنوبی شکایتی علیه آن در دیوان بینالمللی دادگستری به اتهام نسلکشی مطرح ساخت.
در آوریل ۲۰۲۴ نیز، سفیر اسرائیل از یک رویداد اتحادیه آفریقا در آدیسآبابا اخراج شد و پس از آن، وضعیت ناظر اسرائیل در این سازمان، که در سال ۲۰۲۱ کسب کرده بود، به حالت تعلیق درآمد.
بین دستاوردهای محدود و مخالفتهای مردمی
با این همه، اسرائیل همچنان روی کشورهایی مانند زامبیا و سودان جنوبی حساب میکند؛ کشورهایی که در سازمان ملل به قطعنامه محکومیت تلآویو رأی منفی یا ممتنع دادهاند.
اما تحلیلگران هشدار میدهند این دستاوردها شکنندهاند و آفریقای جنوبی همچنان پیشگام مقابله با نفوذ اسرائیل است.
«محمد دیسای» بنیانگذار جنبش «آفریقا برای فلسطین» به شبکه الجزیره گفت: جنبشهای مردمی همبستگی با فلسطین بهشدت رشد کرده است. هر دولتی که به وعدههای اسرائیل دل ببندد، در برابر مردمش پاسخگو خواهد بود. در نهایت، تلاشهای اسرائیل در قاره آفریقا شکست خواهد خورد.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸
نظر شما