به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ حکمت ۲۴ نهجالبلاغه بخشی از سخنان امام علی(ع) است که بخشی از آن در منابع مختلف حدیثی قبل و بعد از سید رضی نقل شده است.
برخی از محققان، این متن را از حدود چهل منبع روایی نقل کردهاند که منابع مهم روایی شیعه مانند اصول کافی، من لایحضره الفقیه، بحارالانوار، علل الشرایع شیخ صدوق و وسائل الشیعه در میان آنان دیده میشود.
در بسیاری از این منابع، حکمت ۲۴ اینگونه نقل شده است:
«وَ قَالَ عَلَیهِ السِّلَامُ: مِنْ کَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ، وَ التَّنْفِیسُ عَنِ الْمَکْرُوبِ. امام(ع) فرمود: از جمله کفارههای گناهان بزرگ، به فریاد بیچاره و مظلوم رسیدن و تسلّی دادن به افراد غمگین است.
در کتاب «تمام نهجالبلاغه» تالیف حجتالاسلام سیدصادق موسوی که تلاش کرده تمامی سخنان امام علی(ع) را گردآوری کند، این عبارت به شکل کاملتری نقل شده است:
«مِنْ کَفّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ، وَ مِنْ أَفْضَلِ الْمَکَارِمِ التَّنْفیسُ عَنِ الْمَکْرُوبِ، وَ إِقْرَاءُ الضُّیُوفِ، وَ مِنْ أَفْضَلِ الْفَضَائِلِ اصْطِنَاعُ الصَّنَائِعِ، وَ بَثُّ الْمَعْرُوفِ؛ از جمله کفارههای گناهان بزرگ، کمک به مظلوم و از برترین فضایل اخلاقی برطرف ساختن غم اندوهگین و پذیرایی از مهمانان و از افضل فضایل، نیکی کردن و نشر کارهای پسندیده است».
اگرچه معنای عبارات حکمت ۱۴ روشن است، اما اگر بخواهیم به شکل مختصر برخی از لغات را شرح دهیم میتوانیم بگویم که «ملهوف» بهمعنای هر فرد مظلومی است که به دلایلی ناتوان از احقاق حق خود یا انجام وظایف خود است، بنابراین این کلمه معنای عامی دارد. «مکروب» نیز از ریشه «کرب» است و برای افرادی استفاده میشود که در موضوعی به غم مبتلا شدهاند. «تنفیس» نیز به تلاش برای زدودن غم از طریق برطرف کردن عامل غم گفته میشود، مثلا اگر شخص دچار غم بیپولی است با تامین مالی یا اگر کسی دچار فقدان عزیزی است با اظهار همدردی با او میتوان غم را از بین برد یا کاهش داد.
برخی از شاعران، در بیانی منظوم و ادیبانه، این سخنان امام علی(ع) را اینگونه به زبان شعر بیان کردهاند:
گر کمک ورزید بر فریاد خواه/ وز دل غمدیدهای شویید آه
میشود کفارهی هر کار زشت/ دور میگرداند گنه را از سرشت
روشن است که تقریبا همه افراد در طول زندگی خویش، به دلایلی مانند ندانستن و غفلت، دچار گناهانی میشوند که نمیتوان آنها را ساده و کوچک شمرند. از سویی دیگر، هر کدام از اشخاص نیز به اندازه دانستنها و توانمندبودن خود، قدرت رفع مشکلات و برطرف غم از چهره مسلمانی را دارد. نگاه اینگونه به سخنان ائمه معصومین(ع) زمینهساز اجرای آن در ساختار اجتماع شده و زیباییهای جامعه مسلمین را بیشتر میکند.
منابع:
کتاب پیام امام، شرح نهجالبلاغه آیتالله العظمی مکارم شیرازی
کتاب روات و محدثین نهجالبلاغه، استاد مرحوم محمد دشتی
کتاب فرهنگ واژگان نهجالبلاغه، دکتر منصور پهلوان
کتاب ترجمه نهجالبلاغه منظوم، امید مجد
سید علیاصغر حسینی / ابنا
........................
پایان پیام
نظر شما