به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ حکمت ۲۹ نهجالبلاغه که با عبارت «إِذا کُنْتَ فی إِدْبارٍ، وَالمَوْتُ فی إِقْبالٍ، فَما اسْرَعَ الْمُلْتَقی؛ هنگامی که تو عقب میروی و زندگی را پشت سر میگذاری، مرگ به تو روی میآورد، پس دیدار با مرگ چه زود خواهد بود» از امام علی(ع) نقل شده است. بر اساس برخی از منابع حدیثی مانند کتاب «تمام نهجالبلاغه»، بخشی از نصایح امیرالمومنین(ع) به امام حسن(ع) است، همچنین این حدیث در کتاب «غررالحکم آمدی» و «تذکره ابن جوزی» نیز نقل شده است.
همچنین برخی از محدثان نیز حکمت ۲۹ و حکمت ۱۹ را بخشی از خطبه ۳۸ نهجالبلاغه میدانند که سید رضی با هدف گزیدهسازی و تفکیک سخنان فصیح و بلیغ امام علی(ع)، آن را به این شکل نقل کرده تا زیبایی کلام ایشان، بیشتر نمایان شود.
مرگ از نخستین ساعت آغاز حیات مادی انسان، حتی در دوران جنینی، بهعنوان جزئی جداییناپذیر از ویژگی دنیا در کنار انسان قرار دارد. امام علی(ع) در این سخن نیز «مرگ» را در پیش روی انسان معرفی میکند، در حالی که او هر لحظه از حیات خویش را میگذراند.
مشابه این عبارت را میتوان در حکمت ۷۴ نهجالبلاغه یافت که حضرت میفرمایند: «نَفَسُ الْمَرْءِ خُطَاهُ إِلَی أَجَلِهِ؛ نَفَسهای انسان، گامهای او به سوی مرگ اوست.»
موضوع مرگ در نهجالبلاغه، به وصفها و بیانهای مختلف، بیش از یکصد بار مطرح شده که بررسی هر کدام از آنها، در این مقاله کوتاه ممکن نیست، اما اگر بخواهیم فهرستی کوتاه از جملات مرتبط با مرگ در نهجالبلاغه تنظیم کنیم میتوان در بخش خطبهها به خطبههای ۹۱، ۲۳۰، ۱۶۵، ۱۸۲، ۶۴، خطبه ۶۲، خطبه ۳۸، خطبه ۱۵۶، خطبه ۶۴، خطبه ۱۹۳، خطبه ۲۸، خطبه ۱۹۰، خطبه ۶۴، خطبه ۱۶۷، خطبه ۱۱۴، خطبه ۲۲۳، خطبه ۱۲۳، خطبه ۱۱۴، خطبه ۱۱۳، خطبه ۸۹، خطبه ۱۴۵، خطبه ۸۴، خطبه ۱۸۸، خطبه ۱۷۳، خطبه ۲۱۴ و ۱۵۳ اشاره کرد.
در بخش نامهها نیز، امیرالمومنین(ع) در نامههای ۷۲، ۲۳، ۶۹، ۳۱، ۳ و ۳۳ و در بخش حکمتها نیز حکمتهای متععدی جملاتی را درباره مرگ و نسبت آن با آدم فرمودهاند.
بهعنوان نمونه و گزیدهای از این سخنان میتوان به این عبارت امیرمومنان(ع) در نامه ۲۷ اشاره کرد که فرمودند:
«فَاحْذَرُوا عِبَادَ اللَّهِ الْمَوْتَ وَ قُرْبَهُ وَ أَعِدُّوا لَهُ عُدَّتَهُ، فَإِنَّهُ یَأْتِی بِأَمْرٍ عَظِیمٍ وَ خَطْبٍ جَلِیلٍ بِخَیْرٍ لَا یَکُونُ مَعَهُ شَرٌّ أَبَداً أَوْ شَرٍّ لَا یَکُونُ مَعَهُ خَیْرٌ أَبَداً؛ فَمَنْ أَقْرَبُ إِلَی الْجَنَّةِ مِنْ عَامِلِهَا وَ مَنْ أَقْرَبُ إِلَی النَّارِ مِنْ عَامِلِهَا. وَ أَنْتُمْ طُرَدَاءُ الْمَوْتِ، إِنْ أَقَمْتُمْ لَهُ أَخَذَکُمْ وَ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنْهُ أَدْرَکَکُمْ وَ هُوَ أَلْزَمُ لَکُمْ مِنْ ظِلِّکُمْ، الْمَوْتُ مَعْقُودٌ بِنَوَاصِیکُمْ وَ الدُّنْیَا تُطْوَی مِنْ خَلْفِکُمْ؛
ای بندگان خدا از مرگ و نزدیک بودنش بترسید، و آمادگیهای لازم را برای مرگ فراهم کنید، که مرگ جریانی بزرگ و مشکلی سنگین به همراه خواهد آورد: یا خیری که پس از آن شرّی وجود نخواهد داشت، و یا شرّی که هرگز نیکی با آن نخواهد بود پس چه کسی از عملکننده برای بهشت، به بهشت نزدیکتر و چه کسی از عملکننده برای آتش، به آتش نزدیکتر است. شما همه شکار آماده مرگ میباشید: اگر توقّف کنید شما را میگیرد، و اگر فرار کنید به شما میرسد. مرگ از سایه شما به شما نزدیکتر است، نشانه مرگ بر پیشانی شما زده شد، دنیا پشت سر شما در حال درهم پیچیده شدن است.»
منابع:
کتاب: پیام امام، شرح نهجالبلاغه آیتالله العظمی مکارم شیرازی
کتاب: فی ضلال نهجالبلاغه، علامه مغنیه، ترجمه غلامحسین انصاری
کتاب: ترجمه منظوم نهجالبلاغه، امید مجد
کتاب: فرهنگ واژگان نهجالبلاغه، منصور پهلوان
سید علی اصغر حسینی/ ابنا
..................
پایان پیام
نظر شما