به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ حکمت هشتم، با نگاهی علمی به معرفی ویژگی‌های بدن انسان پرداخته است و به تشریح سه عضو اساسی یعنی چشم، زبان و گوش پرداخته است. شارحان نهج‌البلاغه در طول قرون به شرح این حکمت پرداخته‌اند، اما در طول یک‌صد سال گذشته و با پیشرفت‌های پزشکی، معنای این عبارت امیرالمؤمنین(ع) آشکارتر شده است و بدین لحاظ باید گفت که این عبارت، از معجزات علمی کتاب شریف نهج‌البلاغه محسوب می‌شود.
وَقالَ الإمام علی(ع): اعْجَبُوا لِهَذَا الْإِنْسَانِ، یَنْظُرُ بِشَحْمٍ، وَیَتَکَلَّمُ بِلَحْمٍ، وَیَسْمَعُ بِعَظْمٍ، وَیَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْمٍ؛ امام فرمود: از این انسان تعجب کنید که با یک قطعه پیه می‌بیند، با قطعه گوشتی سخن می‌گوید، با استخوانی می‌شنود و از شکافی تنفس می‌کند!
برخی از پژوهشگران، سند این سخنان امیرالمؤمنین(ع) را از چهل مأخذ حدیثی نقل کرده‌اند که حدود نیمی از آنان قبل از زمان سید رضی تألیف شده است. در این مآخذ می‌توان به کتاب‌هایی مانند اصول کافی، امالی شیخ صدوق، محاسن برقی، مناقب خوارزمی و بحارالأنوار اشاره کرد.
اگرچه به نظر می‌رسد در این حکمت که از ۱۱ کلمه با معانی روشن تشکیل شده است، نکاتی را نمی‌توان یافت، اما با کمی دقت می‌توان به ده‌ها نکته در این چند کلمه رسید که به برخی از آنان اشاره می‌شود. به عنوان نمونه، حضرت از عبارت «اعْجَبُوا» یعنی «به اعجاب وادار بشوید و دائماً تعجب کنید» استفاده کرده تا نشان دهد که انسان باید دائماً و همیشگی به این نعمت‌ها توجه کند و هر بار توجه او به این نعمت‌ها، منجر به تعجب او خواهد شد.
در مورد چشم باید گفت که چشم انسان به‌طور طبیعی قادر به تشخیص بیش از ده میلیون رنگ است. این ساختار که از چربی تشکیل شده است، به‌صورت مستمر توسط پلک و اشک داخل آن شست‌وشو می‌شود. همچنین در میان چشم، ده لایه وجود دارد که آسیب خوردن هر کدام از این لایه‌ها، می‌تواند مشکل جدی در بینایی ایجاد کند؛ و این در حالی است که ضخامت برخی از این لایه‌ها، از یک میلی‌متر نیز کمتر است.
امام علی(ع) در این سخنان از عبارت «یَسْمَعُ بِعَظْمٍ» (با استخوان می‌شنود) استفاده کرده‌اند. شاید تا ده‌ها سال پیش، مفهوم این سخن برای بسیاری آشکار نبود، اما در طول دهه‌های گذشته و با گذشت نزدیک به ۱۴۰۰ سال از بیان این سخنان، روشن شد که نقش سه استخوان چکشی، سندانی و رکابی در هر گوش انسان، چه مقدار در شنوایی او مؤثر است؛ به‌گونه‌ای که اگر هر کدام از این استخوان‌های کوچک داخل گوش آسیب ببیند، انسان توان شنوایی خود را کاملاً از دست می‌دهد.
امواج صوتی که وارد گوش انسان می‌شود، پس از رسیدن به پرده گوش، باعث به حرکت درآمدن استخوان‌های چکشی و سندانی شده و این حرکت، پرده صماخ گوش را به حرکت وادار می‌کند. انسان می‌تواند با این ارتعاشات ایجاد شده، صدای اطراف را دریافت کند و پس از تطبیق این صداها با حافظه ذهنی خود، معنا و مفهوم کلمات را دریافت کند و اصطلاحاً «بشنود».
سید علی‌اصغر حسینی/ ابنا
--------------------------
پایان پیام
نظر شما