به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ آنچه بهعنوان حکمت دهم در نهجالبلاغه نقل شده است، در دیگر منابع روایی، مانند کتاب «امالی» شیخ طوسی، به نقل از امام باقر(ع) بهعنوان بخشی از وصیتنامه امام علی(ع) در هنگام احتضار، به فرزندانش امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و محمد بن حنفیه نقل شده است. تفاوتهایی در عبارت نهجالبلاغه و روایت نقل شده در امالی شیخ طوسی وجود دارد که نشانگر وجود این «وصیتنامه علوی» در دیگر منابع شیعی است.
امام علی(ع) در این حکمت فرموده است: «خَالِطُوا النَّاسَ مُخَالَطَةً إِنْ مِتُّمْ مَعَهَا بَکَوْا عَلَیْکُمْ وَ إِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَیْکُمْ. با مردم چنان بیامیزید که اگر در آن حال بمیرید برای شما بگریند و اگر زنده ماندید، همواره به شما مهر و محبت بورزند».
روشن است در دنیایی که مجموعهای از محدودیتها، نیازها و تخاصمها وجود دارد، انسان تنها با از خودگذشتگی و بیتوجهی به منیتها و خودخواهیها، امکان زندگی شیرین و همزیستی شیرین با دیگران را دارد. این شخص هر مقدار مردم را «عزیز خدا» بداند، بیشتر نسبت به این مخلوقات الهی و بندگان خداوند، خادمتر و متواضعتر خواهد بود و این محبت صادقانه، او را در قلوب مردم، محبوبتر میکند.
با ایجاد یک رابطه محبتی بر پایه دستورات الهی، شخص آنچنان در دنیا زندگی میکند که اگر این شخص بمیرد، «إِنْ مِتُّمْ مَعَهَا بَکَوْا عَلَیْکُمْ، بر او گریه میکنند»؛
روزی که آمدی به دنیا عریان/ جمعی به تو خندان و تو بودی گریان
کاری بکن ای دوست که وقت رفتن/ مردم هم گریان و تو باشی خندان
روشن است که گریه کردن بر اموات، نشانهای از غم دوری دائمی از کسی است که به او محبت داشتهاند و محبت او را درک کردهاند. حال اگر این محبت فراتر از افراد خانواده و بخشی از جامعه را نیز تحت تاثیر خود قرار داده باشد، این سوگ از حالتی خانوادگی به سوگ اجتماعی و ماتم عمومی تبدیل میشود.
این افراد در طول حیات خویش نیز، آنچنان زیستهاند که در حیات آنها، بسیاری از افراد، با آنان با محبت رفتار میکنند: «وَ إِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَیْکُمْ، اگر زنده ماندید، همواره به شما مهر و محبت بورزند».
در برخی از منابع روایی، این عبارت با تغییر اندکی به صورت «إِنْ غِبْتُمْ حَنَّوْا إِلَیْکُم» آمده است، یعنی اگر مدتی غایب شدید، دلتنگ شما باشند و این دلتنگی و اشتیاق را بیان کنند. «حَنُّوا» از ریشه «حنین» است، یعنی اشتیاق و دلتنگیِ قلبی. روشن است که میان یاد کردن و اظهار دوری کردن تفاوتی روشن است. یاد کردن همان چیزی است که در سخنان عمومی به عنوان «ذکر خیر» بیان میشود، اما «حَنُّوا» نوعی میل و محبت باطنی که جلوهای از محبت و عاطفه شدید نسبت به طرف مقابل است.
سید علیاصغر حسینی/ ابنا
..............................
پایان پیام
نظر شما