به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ در میان مجموعههای روایی، ۵۳۲ دعا از امام علی(ع) نقل شده و در برخی منابع این تعداد به ۷۰۰ دعا میرسد که در میان دعاهای نقل شده از ۱۲ امام(ع) بیشترین تعداد دعا، بعد از امام صادق(ع) را به خود اختصاص داده است. تعداد دعاهای نقل شده از امام صادق(ع) ۹۴۴ دعا است که در میان ائمه معصومین(ع) بیشترین تعداد ادعیه است.
در نهجالبلاغه نیز دعاهای مختلفی از امام علی(ع) نقل شده که بهعنوان نمونه میتوان به دعاهای موجود در خطبه های ۷۸، ۱۸۳، ۲۰۶، ۲۱۵ و ۲۲۷ همچنین در نامههای ۱۵، ۶۷ و حکمت ۲۷۶ اشاره کرد. در این میان برخی از این موارد، صراحتا با عنوان «دعا» از امام علی(ع) نقل شده که بهعنوان نمونه میتوان به نامه ۱۵ اشاره کرد که سید رضی آن را با عنوان «و من دعا الیه(ع)؛ از دعاهای او(ع)» نقل کرده است.
در بسیاری از منابع روایی همچنین در شرحهای نگاشته شده توسط شارحان نهجالبلاغه، بر این موضوع تاکید شده که امام علی(ع) در تمامی نبردهای خود این دعا را تکرار میکردند، همانگونه که سید رضی نیز در نهجالبلاغه بر همین موضوع تاکید کرده و گفته است: «یقول اذا لقی العدو محاربا؛ ایشان هر زمانی که دشمن را میدیدند، این دعا را میخواندند.»
در این دعا آمده است: اللَّهُمَّ إِلَیْکَ أَفْضَتِ الْقُلُوبُ وَ مُدَّتِ الْأَعْنَاقُ وَ شَخَصَتِ الْأَبْصَارُ وَ نُقِلَتِ الْأَقْدَامُ وَ أُنْضِیَتِ الْأَبْدَانُ؛ اللَّهُمَّ قَدْ صَرَّحَ مَکْنُونُ الشَّنَآنِ وَ جَاشَتْ مَرَاجِلُ الْأَضْغَانِ؛ اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْکُو إِلَیْکَ غَیْبَةَ نَبِیِّنَا وَ کَثْرَةَ عَدُوِّنَا وَ تَشَتُّتَ أَهْوَائِنَا؛ «رَبَّنَا افْتَحْ بَیْنَنا وَ بَیْنَ قَوْمِنا بِالْحَقِّ وَ أَنْتَ خَیْرُ الْفاتِحِینَ». هنگامی که آن حضرت(ع) به عزم جنگ، با دشمن روبرو میشد چنین میفرمود: بار خدایا، دلها به تو نزدیک شده و گردنها به سوی تو کشیده شده و چشمها به درگاه تو خیره و پاها به آستان تو به راه افتاده و بدنها نزار گردیده. بار خدایا، کینههای پنهان آشکار گشته و دیگ کینهها به جوشش آمده. بار خدایا، به تو شکوه میکنم، نبودن پیامبرمان را و فراوانی دشمنانمان را و پراکندگی خواستهایمان را. «ای پروردگار، میان ما و قوم ما بحق راهی بگشا که تو بهترین راهگشایان هستی».
نزدیک شدن دلها به خداوند، در هنگام نبرد و خطر، از ویژگیهای هر انسان معتقدی است. امام علی(ع) نیز با اشاره به این ویژگی مجاهدان به خداوند اینگونه عرض کرده و به ما آموختهاند که ما نیز در هنگام هر نبردی از خداوند اینگونه بخواهیم که: «اللَّهُمَّ إِلَیْکَ أَفْضَتِ الْقُلُوبُ وَ مُدَّتِ الْأَعْنَاقُ، بار خدایا، دلها به تو نزدیک شده و گردنها به سوی تو کشیده شده است.»
از نکات مورد توجه در این دعا این است که حضرت، در این دعا صرفا به موضوع دشمنان خارجی توجه نداشته و در عبارتی کوتاه به موضوع غافلان داخلی نیز تاکید میکنند و از تفرقه در خواستهها و تمایلها به خداوند شکایت میکنند: «اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْکُو إِلَیْکَ... تَشَتُّتَ أَهْوَائِنَا، خدایا، به تو شکایت میکنم، نبودن پیامبرمان را و فراوانی دشمنانمان را و پراکندگی خواستهایمان را».
طبیعی است که هر نبرد برای خود یک هدف کلی و مجموعهای از اهداف جزیی دارد، اما مهمترین نکته آن است که هدفهای هر نبرد، باید در تطابق کامل با هدف «حاکم حکومت اسلامی» باشد، در غیر اینصورت، ممکن است هر شخصی بر اساس دانستههای و نادانستههای خود، موضوعی را بهعنوان هدف یک نبرد، تصور کند که در صورت نرسیدن به آن هدف، نبرد را شکست خورده یا ناموفق تصور کند و این همان نکتهای است که امام علی(ع) از آن به خداوند شکایت میبرد.
منابع:
کتاب: موسوعه الادعیه اهل بیت(ع)، جواد قیومی اصفهانی
کتاب: پیام امام ، شرح نهجالبلاغه آیتالله العظمی مکارم شیرازی
کتاب: شرح ابنمیثم بحرانی، ترجمه محمدی مقدم
کتاب: روات و محدثین نهجالبلاغه، مرحوم محمد دشتی
سید علیاصغر حسینی/ خبرگزاری ابنا
....................
پایان پیام
نظر شما