به گزارش خبرگزاری اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ زیارت اربعین که همهساله در آستانه بیستم ماه صفر مصادف با چهلمین روز شهادت سالار شهیدان حضرت امام حسین(ع) برگزار میشود، به نمادی از هویت جمعی دینی و آیین جهانی بدل شده و آن وقایع دردناک تاریخی و حقایق میدانی روز عاشورا که در حافظه بشر حک شده، اکنون صحنه همبستگی جهانی در راستای تمدنسازی و تحقق آرمان عدالتخواهانه عاشورا شده است.
زیارت اربعین عاملی انگیزشی و کنشی جمعی است که فراتر از محدوده احساس یا یک حرکت عبادی صرف، بر اساس شاخصههای عقلانی چون عدالتخواهی و مبارزه با ظلم صورت میگیرد. این مسیر اکنون دارای بُعدی جهانی است که گستره آن روز به روز وسیعتر شده و شمار زائران آن از بیش از ۲۰ میلیون نفر فراتر رفته است.
در همین زمینه سه تن از کارشناسان و فعالان بینالمللی، «احمد الزین»، نویسنده، تحلیلگر و پژوهشگر لبنانی مقیم لندن، «حسین الحداد»، از رهبران اپوزیسیون بحرین و رئیس دیدهبان عدالت، برابری و حقوق بشر «أوال» و «مازن البعیجی»، نویسنده و پژوهشگر اسلامی از عراق در گفتوگو با خبرگزاری ابنا به توصیف و تبیین جایگاه اجتماعی زیارت اربعین، اهداف و نتایج حاصل از آن پرداختند.
زیارت اربعین امام حسین(ع): احیای معنویت، آگاهی و فرهنگ اسلامی
احمد الزین گفت: تجمعات عزاداری و راهاندازی کمپینها و راهپیماییهای میلیونی حسینی در سراسر جهان در روز اربعین به خاطرهای جاودانه و فرهنگی غالب با ارزشهای تمدنی و انسانی پیشگام تبدیل شده است، احساسات معنویت و ایمان را تقویت میکند، سطح آگاهی دینی را بالا میبرد و به آموزش اسلامی تشویق و اخلاقمداری را ترویج میکند.
این راهپیمایی میلیونی به سمت قبله آزادگان، حرم امام حسین(ع)، یک آیین دینی محسوب میشود که در عمل و عقیده، مطابق با آیه شریفه: «ذَلِکَ وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ» (۳۲- حج) است. راهپیمایی اربعین همچنین به یک پدیده دینی جهانی، تاریخی و انسانی تبدیل شده است که از زمان خلقت آدم(ع) تا به امروز در تاریخ بشر بینظیر است. پیامهای مثبت بسیاری از این تجمع میلیونی ارسال و درسها، اخلاق و حکمتهایی آموخته شده است، از جمله:
اول: ارسال پیام روشن محبت و صلح به جهان از طریق راهپیماییهای مسالمتآمیز و عظیم مردمی که با پای پیاده، پرچمهایی با عنوان «لبیک یا حسین» و «هیهات من الذله» را حمل میکنند. این خود گواه و شاخصی از رواج اطمینان روانی و حس عمومی امنیت، ثبات و صلح است.
دوم: پیامی برای ابلاغ دین اصیل اسلامی به جهان با معرفی اهداف امام حسین(ع)، انقلاب، فداکاریها، رشادتها، سخنان و سیره او که منعکسکننده اهداف پیام اسلام است.
سوم: پیامی از گشودگی، همگرایی، گفتوگوی تمدنها و تقریب بین ادیان، مذاهب و عقاید مختلف. این تجمع، پیامی از وحدت، آشنایی و تعامل انسانی بین انسانها از هر ملیت، قومیت و نژادی دارد.
چهارم: پیام بخشش و نوعدوستی و نشان دادن فضیلت سخاوت و مهماننوازی که از ویژگیهای جامعه عراقی بهطور خاص و جامعه اسلامی بهطور عام است.
پنجم: پیامی برای تحکیم ارزشهایی چون بخشش، تسامح، شفقت و تعامل بین ملتها در مسیر نیکی، درستکاری، خیرخواهی و فضایل برای محافظت و صیانت از بشریت به موازات گسترش فرهنگ انسانی که جنگ، درگیری و نزاع را رد میکند و از نزاع فرقهای و مذهبی و برخورد تمدنها اجتناب میکند.
ششم: پیام آشنایی با فرهنگ عربی، میراث اسلامی و ارزشهای انسانی از طریق هنر، سرودن اشعار، سرودها و نوحهها، تألیف کتاب، اجرای نمایشها و نمایش فیلمهایی که انقلاب حسین(ع)، مظلومیت او و اسارت زنان و فرزندانش را شبیهسازی میکنند. سازماندهی موکبهای حسینی و برافراشتن پرچمها، بنرها و تابلوهای مزین به آیات قرآن، احادیث پیامبر(ص) و سخنان ائمه اطهار(ع)، همگی جلوههای زندهای مانند یک تابلوی موزاییکی شگفتانگیز هستند که نمونه آن را حتی در بزرگترین جشنوارههای بینالمللی مردمی در کشورهای بزرگ نمیبینیم.
هفتم: پیامی برای حرکت به سمت قبله آزادگان، کربلا، جایی که جلوه انقلاب حسینی با مفاهیم، مظاهر، نبردها و تاریخ خود، معانی وفاداری، غرور، فداکاری، رستگاری، جهاد و شهادت در راه خدا ترسیم میشود. این امر بهنوبه خود منجر به نفی بیعدالتی، ظلم، استبداد و بندگی غیر خدا و مبارزه با حاکمان ظالم و مقابله با مستکبران و رژیمهای فاسد و ستمگر میشود.
هشتم: پیامی تأکیدی به جهانیان که زیارت اربعین امام حسین(ع) فراموش، لغو یا متوقف نخواهد شد، زیرا مظهر تداوم رویکرد امام حسین و اهداف انقلاب مبارک اوست. در طول تاریخ، حاکمان فاسد و ستمگر با تمام قدرت، اقتدار و استبداد خود سعی در محو یاد حسین از قلب و ذهن پیروان اهل بیت(ع) داشتهاند، اما فایدهای نداشته است. حسین جاودانه مانده و ستمگران نابود شدهاند. راهپیمایی اربعین مظهر قدرت و صلابت است؛ قدرت برای اسلام و امت اسلامی، و قدرت برای پاسداری از حق، عدالت، ارزشهای انسانی و اخلاق حسنه.
نهم: پیام جهاد برای تبیین، روشنگری و بیان حقیقت با هدف خنثی کردن نقشه دشمنان اسلام در تحریف و گمراهی از دین. این امر با تثبیت مراسم زیارت اربعین امام حسین علیه السلام به عنوان یک مراسم جاودانه که به احیای دین اسلام کمک میکند و از طریق این راهپیماییهای میلیونی، تصویر مثبتی از اسلام اصیل محمدی و معرفت اهل بیت ارائه میدهد.
دهم: پیام برآمده از شعار «الحسین یجمعنا». این شعار مظهر وحدت، همبستگی، انسجام و برادری میان دوستداران اهل بیت پیامبر(ص) از همه ملیتها و قومیتها است. در این مراسم، علما، وعاظ، قاریان، خوانندگان، شاعران برجسته، نویسندگان، هنرمندان، متخصصان رسانه و فعالان برای پوشش بزرگترین رویداد جهانی در بزرگترین تظاهرات انسانی گرد هم میآیند، جایی که عظمت، قدرت و شکوه اسلام از طریق این مشارکت عظیم میلیونها نفر با تنوع، رنگها، عقاید، گرایشها و طیفهای مختلف از همه کشورهای جهان آشکار میشود و میزان تأثیر انقلاب امام حسین(ع) و حرکت اصلاحی او بر تمام بشریت در طول تاریخ را به نمایش میگذارد. این مسیر جاودانه بوده و تا روز قیامت باقی خواهد ماند.
زیارت اربعین: بزرگترین پروژه اصلاحی برای امت
شیخ حسین الحداد درباره اهداف زیارت اربعین، نقش مسلمانان و فواید حاصل از آن گفت: زیارت اربعین با هدف بزرگداشت شهادت امام حسین(ع)، تجدید بیعت با امام و اهداف انقلاب او، تقویت وحدت و همبستگی بین مسلمانان، احیای ارزشهای اسلامی و گسترش فرهنگ فداکاری و خدمترسانی و در نتیجه کمک به ایجاد یک جامعه جهانی منسجم برگزار میشود.
وی افزود: بنابراین، هر سال شمار زائران امام حسین(ع) در روز اربعین افزایش مییابد. آمارها نشان میدهد که طبق سوابق ورود به عراق، این تعداد از ۱۰۰ میلیون زائر فراتر رفته و البته کسانی که بدون ثبت نام به زیارت رفتهاند را نیز نباید فراموش کرد. این زیارت فقط به شیعیان محدود نمیشود؛ پیروان فرقهها و مذاهب مختلف در آن شرکت میکنند، کسانی که برای الهام گرفتن از ارزشهای شجاعت، فداکاری، پایداری و وفاداری، ایستادگی در برابر بیعدالتی و ستمگران و تشییع نمادین شهدای کربلا گرد هم میآیند.
الحداد تأکید کرد: این زیارت بهرغم ماهیت شیعی آن نشاندهنده ریشه عمیق آرمان حسینی در وجدان ایمانی مسلمانان بهطور کلی و در وجدان انسانی کل جهان و نمایانگر نبض تازهای از زندگی برای اندیشه جهادی انقلابی است که برای رهایی از سلطه ستمگران و رهایی روح خود از قیدوبندهای تسلیم، تحقیر و انحطاط تلاش میکند.
وی افزود: اکنون این پرسش مطرح میشود که هدف از زیارت اربعین چیست؟ پاسخ این است که زیارت اربعین ابعاد مختلفی چون اعتقادی، اجتماعی، سیاسی و غیره دارد و اهداف مهمی را متجلی میکند، از جمله:
۱- تجدید بیعت و وفاداری به اهداف امام حسین(ع).
شاید بهترین راه برای فهم این نکته، فرموده امام صادق(ع) در زیارت اربعین باشد که میفرماید: « وَأَشْهَدُ أَنِّی بِکُمْ مُؤْمِنٌ، وَبِإِیَابِکُمْ مُوقِنٌ، بِشَرَائِعِ دِینِی وَخَوَاتِیمِ عَمَلِی، وَقَلْبِی لِقَلْبِکُمْ سِلْمٌ، وَأَمْرِی لِأَمْرِکُمْ مُتَّبِعٌ، وَنُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّةٌ حَتَّی یَأْذَنَ اللَّهُ لَکُمْ».
پیروی و گواهی دادن به این نوع از اطاعت از جایگاه ویژه امام همان پیروی از اندیشه و عهد و پیمان او بلکه حرکت در مسیر اوست. باید توجه کرد که پیروی نیز شاخهای از تسلیم است، هرگاه انسان تسلیم یک فرد و یا تفکر شود، از آن پیروی خواهد کرد. ما در شرایط کنونی، پیرو اندیشه و شخصیت امام حسین هستیم که همان امتداد اندیشه و پیام الهی و آسمانی است. همانطور که رهبر انقلاب اسلامی ایران فرمودند، زیارت اربعین بدون شک یکی از مناسک الهی است.
۲- بنای یک امت منسجم (بنیان مرصوص): نتیجه معنوی ناشی از خدمت داوطلبانه در مسیر زیارت و راهپیمایی میلیونی در مسیر امام حسین(ع) از سراسر جهان بیانگر وحدت و انسجام ملت و پیام وحدت و همدلی و پایبندی به عهد است.
۳. مقابله با ظالمان و حمایت از مظلومان
استکبار جهانی صهیونیستی-آمریکایی تلاش میکند تا این مفاهیم را مبهم، تیره و تار جلوه دهد و آنها را از مسیر درست منحرف سازد. با این حال، مقاومت در ایران، عراق، لبنان، یمن و فلسطین و بحرین از روح کربلا در مقابله با بیعدالتی الهام میگیرد. هنگامیکه استکبار جهانی که میخواهد بشریت بازیچه دست او باشد، این نوع پایداری در ایمان، عزم، قدرت و کثرت را میبیند، از قدرت این ملت در برگزاری آیینی با چنین ابعادی متحیر و وحشتزده میشود. چگونه میتوانند با چنین نیرویی مقابله کنند؟ همچنانکه یکی از ژنرالهای رژیم صهیونیستی گفت: «چگونه میتوانیم با مردمی بجنگیم که برای مردی در ۱۴۰۰ سال پیش سوگواری میکنند؟».
۴- یک پروژه اصلاح تمدنی
همانطور که امام خامنهای توصیف کردهاند: «زیارت اربعین یک پروژه تمدنی است». هدف از زیارت اربعین، اصلاح امت در سطوح فکری، آگاهیبخشی، علمی، سیاسی و آموزشی و تقویت ابعاد معنوی، اخلاقی، فرهنگی، اقتصادی و رسانهای آن است.
حال این پرسش مطرح میشود که نقش مسلمانان در این تجمع دینی چیست؟
۱. درس گرفتن از کربلا: الهام گرفتن از مفاهیم حق و عدالت.
۲. رد ظلم: ایستادگی در برابر ظالم به هر قیمتی.
۳. وحدت: انسجام و جلوگیری از فتنه، زیرا وحدت عین قدرت است».
زیارت اربعین: نقطه تلاقی همه انگیزههای مشروع و خواستههای معنوی الهی
مازن البعیجی نیز در توصیف ماهیت جمعی زیارت اربعین گفت: نه تاریخ باستان و نه دوران معاصر هرگز شاهد تجمع داوطلبانهای با چنین تعداد بیسابقهای مانند زیارت اربعین نبوده و نخواهد بود. زیارت اربعین که امامان معصوم بر آن تمرکز داشتهاند، ریشه در هدف سیاسی عمیق خود دارد. این هدف، دارای فواید پیچیده و متنوعی است، چرا که این زیارت، موضوعی جامع و فراگیر است که به عنوان نقشه راهی برای دسترسی و اتصال به مضمون معنوی، اخلاقی و درونی آن ایجاد شد. محدود کردن شواهد، روایات، وقایع و داستانهای علما در این مسیر کاری دشوار است.
وی افزود: زیارت اربعین که در روایات با اعمال مشخصی در ابراز احساسات همراه است، ایستگاه سوختگیری محسوب میشود که از همه اجتماعات دیگر از جمله تجمع حج پیشی میگیرد. اربعین اباعبدالله الحسین(ع) شگفتانگیزترین جایگزین است، روزی است که امام معصوم آینده را با راهکارهایی ترسیم میکند که قادر به اتحاد ملت در هماهنگی کامل است و در آنها قوانین مادی که از طریق تجمعات و سازوکارهایی به نام دموکراسی پوچ که در به قدرت رساندن افراد شایسته و دارای حق حکومت بر کشورها ناتوان هستند، جایی ندارند.
البعیجی تأکید کرد: اینجا به نقطه تلاقی همه انگیزههای مشروع و خواستههای معنوی الهی در این مسیر عرفانی بدل میشود که روح و قلب را دگرگون کرده و الهامبخش روح انقلابی است که اولین رسالت انبیا و فرستادگان و معصومین بوده است.
وی افزود: پیادگان این تجمع با خلوص مادی و اخلاقی عاری از مشکلات، سختیها و خلأها در طول مسیر راهپیمایی که حتی یک درصد آنها در تمام نقاط جهان توسعهیافته جمع نمیشوند، بدون هیچ مشکلی در تمام ابعاد اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، رسانهای و غیره گرد هم میآیند.
البعیجی افزود: این گردهمایی که مرهم و درمانی برای همه بیماریهای روح مادی و معنوی است، هر جنبهای از آن یک طرح سیاسی است که فضایی برای درک زندگی جامعه مهدوی در آینده را فراهم میکند.
وی تأکید کرد: رابطه شگفتانگیز و معجزهآسایی که میان خادمان حسینی و زائران بدون وجود هیچ نسبت خویشاوندی شکل میگیرد، همان عنصری است که فضای تشکیل جامعه مهدوی را فراهم میکند.
.........................
پایان پیام
نظر شما