به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ «شحود محمود» کشاورز ۶۰ ساله سوری با اندوه به باغ خود که با درختان انجیر و زیتون در یکی از روستاهای منطقه «مصیاف» در استان حماه سوریه، کاشته است، نگاه میکند؛ چرا که برای نخستین بار، این باغ در اثر خشکسالی و ناتوانی در تأمین آب آبیاری، از دادن میوه دریغ کرده است. از همین رو، محمود به چیدن محصول آسیبدیدهی انجیر بسنده کرده و درباره فصل برداشت زیتون میگوید که عوضش با خداست.
این حال و روز بیشتر کشاورزان آسیبدیده سوری است. خسارت فاجعه خشکسالی که سوریه دهههاست مانندش را ندیده، تنها به درختان زیتون و انجیر محدود نمیشود، بلکه همه محصولات کشاورزی بهشدت آسیب دیدهاند؛ تا جایی که آینده کشاورزی در سوریه را چه از نظر مهاجرت از کار کشاورزی و چه تغییر نوع محصولات برای کاهش زیانها، تهدید میکند.
«راکان حماد» که عادت دارد زمین خود را به گندم و پنبه اختصاص دهد، هشدار میدهد که بسیاری از کشاورزان سوری به سمت محصولات کمهزینهتر و پربازدهتری چون زیره و بادیان روی آوردهاند، زیرا حق دارند به دنبال راهکارهای اقتصادی باشند تا بتوانند هزینه زندگی خانوادهشان را تأمین کنند.
او در گفتوگو با روزنامه «الأخبار» لبنان میافزاید: رها کردن کشاورزی در سوریه از سوی دولت، پیامدهای وخیمی بر امنیت غذایی و مساحت زمینهای زیر کشت خواهد داشت. باید بستهای از اقدامات حمایتی اجرا شود؛ از جمله تعیین قیمت مناسب برای محصول گندم، اعطای وامهای کشاورزی و بخشودگی ۳۰ درصدی بدهیها، تقسیط باقیمانده طی ده سال، و پرداخت خسارت از صندوق بلایای طبیعی که پول آن اساساً از خود کشاورزان است و اکنون زمان جبران است.
او ادامه میدهد: در بلندمدت باید برنامهریزیهای راهبردی و مطالعات دقیقی برای پیشگیری از بحران خشکسالی در سوریه از جمله بازسازی سدها و حفظ ذخایر آبی برای زمان خشکسالی، جلوگیری از برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی، و احیای پوشش گیاهی، انجام شود.
دور نگه داشتن سیاست از کشاورزی
به گفته «بدر هوَیس» یکی دیگر از کشاورزان سوری، رنج کشاورزان در حومه جنوبی حلب شدیدتر است. او میگوید این منطقه به دلیل سیاستهای اشتباه که سیاست را با کشاورزی آمیخته، مورد بیتوجهی قرار گرفته است؛ به طوری که روستاهای حلب به سود شهر ادلب نادیده گرفته شدهاند، در حالی که این روستاها از حاصلخیزترین و پربارترین زمینها هستند.
او در گفتوگو با روزنامه «الأخبار» لبنان میگوید: کشاورزان نقشی در حکومت سابق یا هیچ حکومتی ندارند و نباید تحت هیچ شرایطی مجازات شوند. باید تمرکز صرف بر کشاورزی و حمایت از آن برای حفاظت از امنیت غذایی و اقتصاد محلی باشد
بدر هوَیس، تأثیر خشکسالی در سوریه را کشنده توصیف میکند، به ویژه که پس از جنگ ویرانگر، آوارگی، تصرف زمینها بعد از سقوط حکومت بشار اسد، و کاهش حجم آبی که از رود قویق به دلیل قطع برق و کمبود سوخت پمپاژ میشود، این فاجعه رخ داده است.
او با تجربه طولانی خود میافزاید: کشاورز در سوریه از همه جهت زمینگیر شده است، بهویژه پس از آن که بانک کشاورزی سوریه تعطیل شد و این بانک با برنامه «شامکاش» جایگزین گردید. کشاورز محصول خود را با قرض کاشت، اما تا امروز پولش را نگرفته و قرار شده طی سه مرحله با کارمزدی که زیانها را افزایش میدهد، پرداخت شود. راهحل در احیای بانک کشاورزی و فعالسازی صندوقهای حمایتی همچون انرژیهای تجدیدپذیر و آبیاری مدرن است که کارآمدی این سیاستها در حمایت از بخش کشاورزی سوریه، پیشتر ثابت شده است.
ساحل سوریه نیز در امان نماند
منطقه ساحلی سوریه هم ضربه اقتصادی بزرگی دیده است. به گفته «مأمون محمد» از کشاورزان منطقه ساحل سوریه، تلاش برای کاهش خسارت خشکسالی از طریق آبیاری بسیار پرهزینه شده، زیرا برق وجود ندارد و مجبورند با گازوئیل ژنراتور روشن کنند.
او با بیان این که خشکسالی بر سطح منابع آبی در منطقه ساحل سوریه نیز تأثیر گذاشته است، خواستار حمایت از کشاورزان از طریق حداقل تأمین برق و سوخت برای مناطق کشاورزی، تعویق وامهای کشاورزی و حمایت از گلخانههایی که برای فصل زمستان آماده میشوند، شد.
خسارتهای میلیاردی خشکسالی در سوریه
موج خشکسالی کنونی در سوریه به گفته کارشناسان، بدترین در بیش از ۶۰ سال اخیر است و تأثیر آن فقط بر کشاورزی نیست، بلکه آب آشامیدنی را هم شامل میشود، بهگونهای که بسیاری از مناطق مسکونی در سوریه با کمآبی مواجهاند.
بر اساس برآورد «عبدالرحمن قرنقله» مهندس کشاورزی، حدود ۲.۵ میلیون هکتار از زمینهای زیر کشت گندم در سوریه آسیب دیدهاند. دادههای سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد(فائو) نیز نشان میدهد که ۹۵ درصد گندم دیم در سوریه، تقریباً به طور کامل از بین رفته است. همچنین، پیشبینی میشود تولید گندم آبی ۳۰ تا ۴۰ درصد در این کشور کمتر از میزان معمول باشد؛ مسئلهای که زنگ خطر شکاف ۲.۵ تا ۲.۷ میلیون تُنی در تولید داخلی گندم سوریه را به صدا درمیآورد. این ارقام، حکومت جولانی و اقتصاد ملی در سوریه را در برابر چالشی جدی برای تأمین ارز لازم جهت واردات گندم قرار میدهد، آن هم در کشوری که جنگ و فساد آن را فرسوده کرده است.
قرنقله راهکار را چنین میبیند: گرایش مؤسسات پژوهشی به اصلاح نژاد انواع گندم مقاوم به تنشهای محیطی، استفاده از مهندسی ژنتیک برای دستیابی به گندمی که با آب شور آبیاری شود، یا انتخاب گونههای زودرس، احداث سدها و بندهای آبی جدید، استفاده از فناوریهای نوین آبیاری، و فراهم کردن نهادههای تولید با قیمت مناسب، همراه با تعیین قیمت تشویقی برای کشاورزان.
تهدیدی برای دامداری سوریه
مهندس «اسماعیل عیسی» پژوهشگر کشاورزی در سوریه به جنبه دیگری از بحران خشکسالی در این کشور اشاره میکند که اثرات خشکسالی بر بخش دامداری سوریه است. او توضیح میدهد که چرا مراتع بادیه سوریه به مدت بیش از شش ماه در سال خوراک رایگان برای دامها فراهم میکردند و ارزش جایگزین وارداتی آن به میلیاردها لیره سوری میرسد. اما اکنون، دامداران ناچارند نیمی از گلههایشان را بفروشند تا بتوانند نیم دیگر را تغذیه کنند؛ مسئلهای که به کاهش شدید جمعیت دامی در سوریه و افزایش بیماریها به دلیل سوءتغذیه منجر میشود.
او در مورد محصولات زراعی، تأکید میکند که خشکسالی در سوریه، فاجعهای بزرگ به بار آورده است، بهطوری که تولید غلات دیم به صفر رسیده و این به معنای خسارت میلیاردی و بیانگیزگی کشاورزان برای ادامه کار است؛ موضوعی که مهاجرت داخلی و خارجی شهروندان سوری را تشدید میکند. همچنین، به دلیل کمبود آب، سطح زمینهای آبی در این کشور، کاهش یافته و این مسئله، سوریه را با عواملی دیگر از کشوری خودکفا در بخش امنیت غذایی به کشوری نیازمند واردات مواد غذایی تبدیل کرده است.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸
نظر شما