جرعه‌ای از نهج البلاغه ۲۴/ غفلت‌های انسان

خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ابنا:

رهبر معظم انقلاب اسلامی در اولین روز سال جدید ۱۴۰۴ در دیدار با هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم، با اشاره به شکست دشمنان در دور کردن مردم از معنویات، ایام نخست امسال را متعلق به امیرالمؤمنین یعنی قله رفیع عدالت، تقوا و گذشت خواندند و گفتند: ملت ایران و ملت های مسلمان برای استفاده از درس‌های حضرت علی(ع) به عنوان برترین انسان‌ها بعد از پیامبر(ص)، به نهج‌البلاغه مراجعه کنند و فعالان عرصه فرهنگی به مطالعه و آموزش این کتاب عظیم توجه ویژه داشته باشند.

توصیه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به توجه و استفاده بیشتر از نهج‌البلاغه در حالی صورت می‌گیرد که ایران و جهان اسلام خصوصا جوامع پیرو اهل‌بیت(ع) شرایط خطیر و حساسی را پشت سر می‌گذارنند.

با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب، خبرگزاری ابنا امسال اهتمام ویژه‌ای به نشر آموزه‌های نهج البلاغه دارد. از این رو حجت الاسلام و المسلمین «محمد نمازی» استاد حوزه و پژوهشگر نهج البلاغه در سلسله ویدیوهایی به تشریح جایگاه و معارف نهج البلاغه می‌پردازد.

بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین.

در این جلسه دو حکمت از حکمت‌های بسیار زیبا و ارزشمند نهج البلاغه را با هم می‌خوانیم و آشنا می‌شویم. همان‌طور که قبلاً گفتیم نهج البلاغه شامل سه بخش است؛ اول خطبه‌های حضرت که سخنرانی‌های آقا امیرالمؤمنین(ع) است، بعد نامه‌های حضرت و بعد کلمات کوتاه. دو مورد از این کلمات و جملات، حکمت 126 و حکمت 130 نهج البلاغه است.

در حکمت 126 آقا امیرالمؤمنین(ع) از 6 چیز تعجب می‌کنند که این تعجب‌ها برای ما درس است. اول می‌فرمایند که من از بخیل تعجب می‌کنم: «عَجِبْتُ لِلْبَخِیلِ یَسْتَعْجِلُ الْفَقْرَ»؛ تعجب می‌کنم از فقیری که به سوی فقری می‌شتابد که «الَّذِی مِنْهُ هَرَبَ» فقری که از او فرار می‌کند. چرا؟ «وَ یَفُوتُهُ الْغِنَی الَّذِی إِیَّاهُ طَلَبَ»؛ اتفاقاً با بخلی که دارد، همان غنا و بی‌نیازی که به دنبال آن بود را از دست می‌دهد. «فَیَعِیشُ فِی الدُّنْیَا عَیْشَ الْفُقَرَاءِ» زندگی‌اش در دنیا مثل فقرا است، «وَ یُحَاسَبُ فِی الْآخِرَةِ حِسَابَ الْأَغْنِیَاءِ» اما حساب و کتابش مثل اغنیاست. این مورد اول بود. بخیل با این‌که دارد، اما به خاطر بخل‌ورزی استفاده نمی‌کند و حساب و کتابش روز قیامت مثل اغنیاء است.

دومین تعجب حضرت «عَجِبْتُ لِلْمُتَکَبِّرِ» از آدم متکبر تعجب می‌کنم. چرا؟ «الَّذِی کَانَ بِالْأَمْسِ نُطْفَةً وَ یَکُونُ غَداً جِیفَةً» یعنی انسان جای تکبر ندارد، او در ابتدا آبی بی‌ارزش بوده و در نهایت هم یک لاشه‌ای بدبو است. ابتدا نطفه و بعد هم جیفه است. یعنی اگر بخواهیم فقط به جسم او نگاه کنیم جای تکبر ندارد. این هم دومین مورد است.

سومین مورد: «عَجِبْتُ لِمَنْ شَکَّ فِی اللَّهِ» تعجب می‌کنم از کسی که در خداوند شک دارد، «وَ هُوَ یَرَی خَلْقَ اللَّهِ» در حالی که مخلوق خدا را می‌بیند؛ می‌بیند که یک‌سری موجودات آفریده شده‌اند. پس چه کسی این‌ها را آفریده است؟ گاهی همین هوای نفس است که مسلّمات را نادیده می‌گیرد. حضرت می‌فرمایند: تعجب دارد برای کسی که «شَکَّ فِی اللَّهِ وَ هُوَ یَرَی خَلْقَ اللَّهِ»؛ یعنی حضرت به صورت فطری، بودنِ خدا را یادآور می‌شود.

مورد بعد «وَ عَجِبْتُ لِمَنْ نَسِیَ الْمَوْتَ» تعجب می‌کنم از کسی که مرگ را فراموش می‌کند، «وَ هُوَ یَرَی الْمَوْتَی» ولی مُردگان را می‌بیند. این هم یکی از غفلت‌های همیشگی انسان‌ها است که نزدیکان و عزیزان‌شان، اطرافیان‌شان از دنیا می‌روند ولی انگار نه انگار که مرگی در راه است. این هم تذکر بعدی و تعجب حضرت است.

و بالأخره «عَجِبْتُ لِمَنْ أَنْکَرَ النَّشْأَةَ الْأُخْرَی وَ هُوَ یَرَی النَّشْأَةَ الْأُولَی» تعجب می‌کنم از کسی که پیدایش دوباره، جهان آخرت و جهان دیگر را انکار می‌کند «وَ هُوَ یَرَی» چه چیزی را دیده؟ «نشْأَةَ الْأُولَی»، آفرینش ابتدایی را دیده است. همان خدایی که این آفرینش را پدید آورده، نشئه‌ی أخری و آخرت را هم پدید می‌آورد و ایجاد می‌کند. بالأخره «عَجِبْتُ لِعَامِرٍ دَارَ الْفَنَاءِ» تعجب می‌کنم از کسی که دار فانی و نابود شدنی را آباد می‌کند، وقتش را می‌گذارد ولی «وَ تَارِکٍ دَارَ الْبَقَاء» آنجایی که ما باقی و جایی که همیشه هستیم، را ترک کرده است، و گویی کاری با آن ندارد.

این‌ها 6 شگفتی حضرت از غفلت انسان‌ها است که این‌ها برای ما درس است تا ما مثل این غافلان نباشیم. خداوند ما را از این غفلت به برکت کلام حضرت نجات دهد.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.

.....................................
پایان پیام/ 167