به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ شورای علمای شیعه افغانستان، کمیسیون عالی شیعیان و کمیسیون حل منازعات از مهمترین نهادهای شیعی افغانستان محسوب می‌شوند که با محوریت جامعه تشیع شکل گرفته و فعالیت می‌کنند.
معرفی نهادهای مهم شیعه افغانستان
شورای علمای شیعه ۲۲ سال قبل به وسیله تعدادی از علمای شیعه تأسیس و فعالیت خود را شروع کرد و ریاست آن را از ابتدا آیت‌الله شیخ آصف محسنی بر عهده داشت و پس از درگذشت ایشان آیت‌الله صالحی این شورا را ریاست می‌کند.
این شورا تاکنون هیچ‌گونه وابستگی به حکومت نداشته و فعالیت‌های آن بیشتر در زمینه مسائل مذهبی و اجتماعی جامعه تشیع افغانستان است.
شورای علما پس از تسلط طالبان بر افغانستان روند تعامل همراه با پیگیری مطالبات و خواسته های جامعه تشیع از حکومت را پیش گرفته است و در مناسبت‌های مختلف مطالبات شیعیان افغانستان، که مهمترین آنها «رسمیت یافتن مذهب جعفری» در افغانستان است را مطرح می‌کنند.
کمیسیون عالی شیعیان افغانستان نیز کمتر از دو سال است که توسط حکومت طالبان ایجاد شده و گفته می‌شود با هدف حل مشکلات شیعیان در حکومت فعلی افغانستان راه اندازی شده است.
افزون بر این دو نهاد شیعی، یک کمیسیون دیگری نیز تحت عنوان «کمیسیون حل منازعات» در کابل فعال است و دفتر این کمیسیون که در دشت برچی کابل قرار دارد، برای حل تنش‌ها میان هزاره‌ها و کوچی‌ها(بخشی از قوم پشتون) تاسیس شده است. هزاره‌ها و کوچی‌ها در سال‌های متمادی معمولا بر سر زمین‌ها و چراگاه‌ها در مناطق شیعه‌نشین افغانستان دعوا و درگیری داشتند که در برخی موارد، به قتل و خون‌ریزی منجر شده است.
انتقاد از عملکرد نهادهای شیعه افغانستان
در همین حال، برخی از شهروندان شیعه غرب کابل می‌گویند، افرادی‌که در راس این نهادها قرار دارند، نمایشی هستند و صرفا از امتیازات این نهادها استفاده می‌کنند.
داوود هزاره، یکی از شهروندان کابل به خبرنگار ابنا گفت: تمام این نهادها نمایشی هستند، چون من بارها دیدم که اصلا مشکلات مردم برای این نهادها مهم نیست و فقط امارت اسلامی از این‌ها استفاده می‌کند و به جهانیان می‌گوید که شیعه هم در حکومت آنها آزادانه حضور دارد.
این شهروند کابل ابراز داشت، نه کاری از توان این نهادهای شیعی ساخته است و نه مسئولان آنها درایت کاری دارند.
او به طور مشخص در مورد کمیسیون عالی شیعیان ابراز داشت: شیعیانی‌که برای حل مشکلات خود به این کمیسیون مراجعه می‌کنند، باید برای پیگیری مشکلشان هزینه پرداخت کنند و اگر مشکل آنها برطرف نشود، پول آنها از بین رفته و هزینه‌ای به آنها برگردانده نمی‌شود.
برخی شهروندان شیعه غرب کابل با انتقاد از عملکرد کمیسیون حل منازعات معتقدند که این کمیسیون هم در حالی‌که با زندگی شیعیان سروکار دارد، نه تنها تاثیرگذاری برای آنها ندارد، بلکه افرادی‌که در راس آن قرار دارند، در پی منافع و کسب درآمد هستند.
نهادهای شیعه در نوع خود اثرگذار هستند
از طرف دیگر، سید فردین دانش‌جوی اهل استان بامیان با اشاره به نقش این نهادهای شیعی در وضعیت فعلی افغانستان گفت: شورای علمای شیعه و کمیسیون عالی شیعیان به عنوان دو نهاد مذهبی و اجتماعی مهم در جامعه شیعه افغانستان نقش قابل توجهی در هدایت دینی، نمایندگی سیاسی و همبستگی اجتماعی ایفا می‌کنند؛ در شرایط فعلی که جامعه شیعه با چالش‌های مختلفی چون تبیعض، عدم تمکین حکومت سرپرست(طالبان) به خواسته‌های جامعه تشیع و بحران اقتصادی مواجه است، این نهادها تلاش دارند تا ضمن حفظ هویت مذهبی، خواسته‌ها و حقوق جامعه شیعه را از طریق گفت‌وگو با حاکمیت یا نهادهای بین‌المللی پیگیری کنند.
این دانش‌جوی شیعه اما تاکید ورزید که میزان اثرگذاری آنها گاهی با نقدهایی همراه است، به خصوص در زمینه شفافیت در عملکرد، استقلال تصمیم‌گیری و میزان مشارکت مردمی.
او همچنان اقدامات این دو نهاد مهم شیعی را در برخی موارد تاثیرگذار عنوان نمود و گفت: شورای علمای شیعه و کمیسیون عالی شیعیان در سطحی از جامعه مخصوصا در زمینه‌های مذهبی مانند تنظیم تقویم مذهبی، برگزاری مراسم دینی، حل اختلافات فقهی و ایجاد وحدت میان علما تاثیرگذار بوده‌اند و همچنان گاهی در حل اختلافات اجتماعی از طریق میانجی‌گری سنتی نیز نقش ایفا کرده‌اند.
نقاط ضعف نهادهای شیعه افغانستان
به گفته سید فردین، این نهادهای شیعی اما در حل مشکلات عمیق‌تر مثل فقر، تبعیض سیستماتیک یا مهاجرت اجباری عمل‌کردشان محدود یا بی‌اثر بوده و به دلایل ساختاری و سیاسی از نفوذ گسترده‌ای برخوردار نیستند.
این دانش‌جوی شیعه در پاسخ به این پرسش که آیا حضور یا اثرگذاری این نهادهای شیعی را در زندگی دینی و اجتماعی خود احساس کرده است یا خیر، گفت: بسیاری از افراد در شهرهای بزرگ مثل کابل و هرات ممکن است از طریق مساجد، رسانه‌های دینی یا مراسم مذهبی با این نهادها در تماس باشند و تاثیر آنها را در زندگی خود دیده باشند؛ اما در مناطق محروم یا دور افتاده، شاید حضور و تاثیر این نهادها بسیار کم‌رنگ یا حتی ناشناخته باشد.
......................
پایان پیام/
نظر شما