خبرگزاری اهلبیت(ع) ابنا:
رهبر معظم انقلاب اسلامی در اولین روز سال جدید ۱۴۰۴ در دیدار با هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم، با اشاره به شکست دشمنان در دور کردن مردم از معنویات، ایام نخست امسال را متعلق به امیرالمؤمنین یعنی قله رفیع عدالت، تقوا و گذشت خواندند و گفتند: ملت ایران و ملت های مسلمان برای استفاده از درسهای حضرت علی(ع) به عنوان برترین انسانها بعد از پیامبر(ص)، به نهجالبلاغه مراجعه کنند و فعالان عرصه فرهنگی به مطالعه و آموزش این کتاب عظیم توجه ویژه داشته باشند.
توصیه حضرت آیتالله خامنهای به توجه و استفاده بیشتر از نهجالبلاغه در حالی صورت میگیرد که ایران و جهان اسلام خصوصا جوامع پیرو اهلبیت(ع) شرایط خطیر و حساسی را پشت سر میگذارنند.
با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب، خبرگزاری ابنا امسال اهتمام ویژهای به نشر آموزههای نهج البلاغه دارد. از این رو حجت الاسلام و المسلمین «محمد نمازی» استاد حوزه و پژوهشگر نهج البلاغه در سلسله ویدیوهایی به تشریح جایگاه و معارف نهج البلاغه میپردازد.
بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین
یکی از حکمتهای نهج البلاغه، حکمت 150 است؛ سید رضی(ره) میفرماید که همین یک حکمت، برای هدایت و درس گرفتن انسان کافی است. حضرت میفرمایند: «لَا تَکُنْ مِمَّنْ یَرْجُو الْآخِرَةَ بِغَیْرِ الْعَمَلِ» مبادا از کسانی باشید که بدون عمل، به آخرت امیدوار هستند. با همین یک جمله بسیاری از حرفهای غلط کنار میرود. اینکه دلت پاک باشد و اینها نداریم، عمل هم باید باشد و عمل پاک باشد. وقتی کلام آقا امیرالمؤمنین(ع) در جامعه رواج نداشته باشد حرفهای غلط دیگر رواج خواهد داشت. لذا ضروری است که به کتابی مثل کتاب شریف نهج البلاغه برگردیم. در زیارت آقا امیرالمؤمنین(ع) میخوانیم: «السلام علیک یا میزان الاعمال»؛ میزان، کلام حضرت است. یکی از میزانها و ترازوها همین کلام حضرت است: «لَا تَکُنْ مِمَّنْ یَرْجُو الْآخِرَةَ بِغَیْرِ الْعَمَلِ»، بدون عمل نمیشود.
امیرالمومنین(ع) در یک حکمت دیگر میفرماید که علم، عمل را صدا میزند، اگر جواب ندهد، آن علم، «إرتَحلَ» کوچ و سفر میکند. ایشان میفرماید که این دو با هم هستند؛ «مقرونان» علم و عمل دو چیزند و در کنار هم هستند. در اینجا حضرت این توصیه را دارند که «وَ یُرَجِّی التَّوْبَةَ بِطُولِ الْأَمَلِ»، مبادا از کسانی باشی که امید به توبه داری اما گرفتار آرزوهای طولانی هستی. توبه برای بعداً و فردا باشد. چرا؟ به دلیل همین آرزوهای طولانی.
حضرت علی(ع) در خطبهی دیگری فرمودند: من از دو چیز بر شما میترسم، یکی «إتباع الهوی» و دیگری «طول الأمل». تبعیت شما از هوا و هوس کار را خراب میکند. به جای اینکه از خدا، رسول(ص)، کتابش و جانشینان پیامبر علیهم السلام تبعیت کنید، از هوای نفستان تبعیت میکنید. یکی هم آرزوهای طولانی است؛ آرزوهایی که انسان فرصت را از دست میدهد. زمان حال را برای بندگی از دست میدهد و خوب شدن و خوب بودن را به آینده موکول میکند.
حضرت میفرمایند: از کسانی نباش که «یَقُولُ فِی الدُّنْیَا بِقَوْلِ الزَّاهِدِینَ وَ یَعْمَلُ فِیهَا بِعَمَلِ الرَّاغِبِین»، حرف زدنش مثل کسانی است که زاهدند ولی عملش مثل کسانی است که راغب هستند. عزیزان، زهد و رغبت که متضاد هم هستند در نهج البلاغه زیاد به کار برده شده است. زهد مفهوم بسیار مهمی دارد. حضرت در حکمت چهارم میفرماید: زهد، ثروت است. زهد چگونه ثروت است؟ زهد به معنای بیرغبتی به دنیا است. از آن طرف رغبت به آخرت و بالاتر از آن، رغبت به خدا دارد. طبق فرمایش امام حسین(ع)، کسی که خدا را دارد، چه چیزی ندارد؟ لذا ثروت اصلی متعلق به کسی است که خدا را دارد. خداوند آقای بهاءالدینی را رحمت کند که فرمودند: آقای بهجت ثروتمندترین آدم دنیا است. امیرالمومنین(ع) میفرمایند که اینطوری نباش که «یَقُولُ فِی الدُّنْیَا بِقَوْلِ الزَّاهِدِینَ وَ یَعْمَلُ فِیهَا بِعَمَلِ الرَّاغِبِین».
حضرت در خطبهی ۱۷۵ میفرمایند: «مَا لِی أَرَاکُمْ عَنِ اللَّهِ ذَاهِبِینَ وَ إِلَی غَیْرِهِ رَاغِبِینَ» چه شده که من شما را اینطور میبینم از درِ خانهی خدا رویگردان هستید و به غیرخدا رغبت دارید؟ یعنی خدا که همهی زیباییها و کمالات است، همه چیز دست خداست. او ما را آفریده، مبدأ و معاد دست او است و کس دیگر کارهای نیست. لذا زهد نسبت به غیرخدا و رغبت به خود خداوند است.
حضرت میفرماید که اینطوری نباش «إِنْ أُعْطِیَ مِنْهَا لَمْ یَشْبَعْ» اگر چیزی به تو دادند، سیر نشوی و سیریناپذیر باشی و دائم بیشتر و بیشتر بخواهی «وَ إِنْ مُنِعَ لَمْ یَقْنَعْ» اگر هم از چیزی خودداری شد و به تو نرسید، نکند که اهل قناعت نباشی.
عزیزان، توضیح نهج البلاغه، از خود همین کتاب است. حضرت میفرمایند که قناعت حیات طیبه است؛ میفرمایند: قناعت مالی است که تمام نمیشود. اگر کسی مالی که تمام نمیشود را پیدا کند، چقدر خوشحال میشود؟ این قناعت مالی است که تمام نمیشود. حضرت میفرماید: زمانی که شرایط خاص است و همه چیز در دسترس نیست، تو اهل قناعت باش.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
تصویربرادر و تدوینگر: علی حاتمی
.............................
پایان پیام/ 167
نظر شما