خبرگزاری اهلبیت(ع) ابنا:
رهبر معظم انقلاب اسلامی در اولین روز سال جدید ۱۴۰۴ در دیدار با هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم، با اشاره به شکست دشمنان در دور کردن مردم از معنویات، ایام نخست امسال را متعلق به امیرالمؤمنین یعنی قله رفیع عدالت، تقوا و گذشت خواندند و گفتند: ملت ایران و ملت های مسلمان برای استفاده از درسهای حضرت علی(ع) به عنوان برترین انسانها بعد از پیامبر(ص)، به نهجالبلاغه مراجعه کنند و فعالان عرصه فرهنگی به مطالعه و آموزش این کتاب عظیم توجه ویژه داشته باشند.
توصیه حضرت آیتالله خامنهای به توجه و استفاده بیشتر از نهجالبلاغه در حالی صورت میگیرد که ایران و جهان اسلام خصوصا جوامع پیرو اهلبیت(ع) شرایط خطیر و حساسی را پشت سر میگذارنند.
با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب، خبرگزاری ابنا امسال اهتمام ویژهای به نشر آموزههای نهج البلاغه دارد. از این رو حجت الاسلام و المسلمین «محمد نمازی» استاد حوزه و پژوهشگر نهج البلاغه در سلسله ویدیوهایی به تشریح جایگاه و معارف نهج البلاغه میپردازد.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین
در توضیح حکمت 31 بودیم که بحث ایمان بود و چهار پایهای که حضرت برای ایمان فرمودند: صبر، یقین، عدل و جهاد. عزیزان انشاءالله وقت بگذارند و این حکمت بسیار مهم را ببینند تا بفهمیم که ایمان چیست و مؤمن کیست.
صبر را از آن چهار پایه توضیح دادیم، عزیزان جهاد را هم ببینند. در ادامهی این حکمت میفرماید: «وَ الْجِهَادِ مِنْهُ عَلَی أَرْبَعِ شُعَبٍ» جهاد هم چهار شعبه دارد. یعنی مجاهد این چهار صفت و رفتار را باید داشته باشد: «عَلَی الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ الصِّدْقِ فِی الْمَوَاطِنِ وَ شَنَآنِ الْفَاسِقِینَ» کسی که مؤمن است باید مجاهد باشد، لذا کسی که امر به معروف و نهی از منکر نمیکند مجاهد نیست. پس چند تا پایه؟ امر به معروف، نهی از منکر، «الصِّدْقِ فِی الْمَوَاطِنِ» را اینطور معنا کردهاند که پایداری در عرصههای نبرد و مقاومت است. یعنی پای کار باشد و قدم صدق داشته باشد، مواطن آن جایگاههای مهم است که باید از دین دفاع کرد «وَ شَنَآنِ الْفَاسِقِینَ»؛ دشمن داشتن و بد آمدن از گناهکاران. اینها جزء همان جهاد است. همین حالت باعث میشود که انسان به فکر کار اصلاحی بیفتد.
حالا این کارها چه اثری دارد؟ «فَمَنْ أَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ شَدَّ ظُهُورَ الْمُؤْمِنِینَ» کسی که امر به معروف میکند پشت مؤمنین را محکم میکند. میگویند: پس یک دینداری هست، او هم طرفدار ما هست، او هم طرفدار دین است. امر به معروف که نباشد همه دلسرد میشوند و فکر میکنند که تنها هستند و او هم امر به معروف را رها میکند اگر بقیه کمک نکنند، «شَدَّ ظُهُورَ الْمُؤْمِنِینَ» پشت مؤمنین را محکم میکند، یعنی پشتوانهی آنها است، یک اثر امر به معروف این است.
«وَ مَنْ نَهَی عَنِ الْمُنْکَرِ أَرْغَمَ أُنُوفَ الْکَافِرِینَ» در بعضی از نسخهها «الْمُنَافِقِینَ» کسی که نهی از منکر میکند بینی منافق یا کافر را به خاک میمالد، یعنی چه؟ یعنی من دیندار هستم، نسبت به دینم جدی هستم و نمیگذارم جامعه به راحتی به دست شما بیفتد. به جملات دقت میکنید؟ به راحتی حضرت اثر امر به معروف و نهی از منکر و از آن طرف هم ترک آن و پیامدهایش را میفرمایند.
«وَ مَنْ صَدَقَ فِی الْمَوَاطِنِ قَضَی مَا عَلَیْهِ» کسی هم که در آن مواطن و آن منزلگاههایی که باید از دین دفاع شود و اهل صداقت باشد، یعنی به راستی قدم بردارد، او هم آن که بر عهدهاش است «قَضَی مَا عَلَیْهِ» این را انجام داده است.
«وَ مَنْ شَنِئَ الْفَاسِقِینَ وَ غَضِبَ لِلَّهِ» کسی که فاسقین را دشمن بدارد و برای خدا غضبناک شود، «غَضِبَ اللَّهُ لَهُ» خداوند هم برای او غضبناک میشود «وَ أَرْضَاهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ» و روز قیامت هم او را راضی میکند. پس این هم یکی از پایههای ایمان که جهاد بود که گفتیم شامل امر به معروف، نهی از منکر، صدق در مواطن و شنئان الفاسقین است.
حضرت در حکمت 374 نهج البلاغه میفرماید که تمام اعمال خوب و تمام اعمال برّ، حتی جهاد فی سبیل الله، یعنی نبرد در برابر امر به معروف و نهی از منکر قطرهای نیست در برابر دریای موّاج. اگر تمام اعمال خوب را یک دریای موّاج و عمیقی حساب کنیم، اینها در برابر امر به معروف و نهی از منکر قطرهای بیش نیستند. یعنی راهکار ادامهی انقلاب و ارزشها، امر به معروف و نهی از منکر است. این هم بسیار مهم است. آنجا میفرمایند که این امر به معروف و نهی از منکر نه روزی را ناقص میکند و نه عمر را کم میکند. در حکمت 252 هم خواندیم که اصلاح تودهها هم با همین است، پس توسط آقا امیرالمؤمنین(ع) اتمام حجت شده است.
کسی از امام صادق(ع) میپرسد که امر به معروف چیست، نهی از منکر کدام است؟ حضرت میفرماید: معروف حقیقی آقا امیرالمؤمنین(ع) است و منکر هم کسانی هستند که در برابر حضرت ایستادهاند. بعد سؤال میشود، پس اینکه به بقیه توصیه میکنیم که گناه نکنند چیست؟ حضرت میفرمایند: آن هم عمل خیری است، اما امر به معروف اصلی امر به امیرالمؤمنین(ع) است. «چون که صد آمد نود هم پیش ماست».
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
...............................
پایان پیام/ 167
نظر شما