به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ عملیات تخلیه خانوادههای عشایر بدوی در روزهای اخیر از مناطق مختلف استان سویداء در جنوب سوریه به سمت استان درعا انجام شده است. این روند در ادامه کوچ داوطلبانه قبلی برای فرار از آتش درگیریها، صورت گرفته و زنگ خطری برای آغاز روندی از کوچ اجباری در سوریه است؛ الگویی که پیشتر در استانهای دیگر سوریه تجربه شده و ممکن است منجر به تغییرات دائمی در بافت جمعیتی این کشور شود.
براساس گزارش روزنامه الاخبار لبنان، حدود ۲۵ هزار نفر از عشایر بدوی ساکن استان سویداء طی درگیریهای یکهفتهای به درعا و دمشق کوچ داده شدهاند، و هنوز مشخص نیست که آیا بازخواهند گشت یا نه. همچنین، حدود ۱۵۰۰ نفر بهصورت اجباری و با نظارت حکومت جولانی و در چارچوب توافق آتشبس که چند کشور در آن دخیل بودند، از منطقه سویداء خارج شدند.
به گفته «احمد دالاتی»، رئیس دستگاه امنیت داخلی استان سویداء در حکومت جولانی، این توافق به افراد غیرنظامی اجازه میدهد از استان سویداء خارج شوند و امکان بازگشت برای علاقهمندان نیز در راستای تلاش برای بازگرداندن ثبات و امنیت به منطقه، فراهم است.
«عبدالله» 55 ساله یکی از عشایر بدوی سویداء میگوید که همراه خانوادهاش مجبور به ترک شهرک «شهبا» آن هم تنها با لباسهای تنشان شد. او که دخترش زخمی شده و در یکی از بیمارستانهای درعا بستری است، خبری از وضعیت او ندارد. وی اکنون در مدرسهای در شهر «ازرع» در استان درعا ساکن است، در حالی که فرزندانش در روستای «جباب» پناه گرفتهاند.
به گفته عبدالله، بازگشت به سویداء تا زمانی که یک دولت قوی و فراگیر در سوریه وجود نداشته باشد، دشوار است. وی ادامه داد: چگونه بازگردیم در حالیکه میان عشایر و دروزیان خون جاری شده؟ ما چهره قاتلانمان را میشناسیم و آنها هم ما را میشناسند.
«محمد. ت» وکیل دیگری است که پیش از توافق آتشبس از منزلش در شهر سویداء فرار کرده و اکنون در خانه یکی از دوستانش سکونت دارد. او میگوید بسیاری از خانوادههای عشایر بدوی از سویداء خارج شدهاند، در حالی که مراکز اسکان آنها هنوز آماده نیست. به باور او، بازگشت عشایر بدوی به سویداء، تقریباً غیرممکن شده است.
«سُمیحه. ص»، زن ۳۳ سالهای از عشایر بدوی سوریه میگوید: درد ترک خانههایمان بدون اینکه چیزی با خود ببریم، مانند درد محاصره و کشتار ششروزهای است که تجربه کردیم. نمیدانم چه کسی ما را آواره کرد و چه کسی از این کار سود میبرد.
تغییر بافت جمعیتی سوریه
بهنظر میرسد که نشانههای تغییرات جمعیتی در سوریه در حال پدیدار شدن است. دکتر «باسم نعمان» استاد علوم سیاسی، معتقد است که آنچه در سویداء پس از اخراج عشایر بدوی رخ داده، ممکن است مقدمهای برای چنین تغییراتی بهویژه با توجه به نشانههایی مشابه در روستاهایی از استانهای حمص و حماه باشد.
او در گفتوگو با روزنامه «الأخبار» لبنان گفت: «آنچه ما را نگران کرده این است که اگر این سناریو کامل شود و عشایر بدوی به سویداء بازگردانده نشوند، احتمال بروز کوچ اجباری معکوس برای دروزیان از مناطقی مانند جرمانا و صحنایا در حومه دمشق بهسوی سویداء وجود دارد؛ یعنی نوعی تبادل جمعیتی که میتواند حساسیتها، مظلومیتها و شکافهای اجتماعی را در میان سوریها بیشتر کند. اینگونه پدیدهها اغلب در زمان تضعیف دولتها رخ میدهد، وقتیکه شهروندان به هویتهای فرعی و اولیه خود مانند طایفه، قبیله یا مذهب پناه میبرند.
دکتر باسم نعمان افزود: شاید راهحل این وضعیت برای بسیاری از سوریها روشن باشد: برگزاری یک کنفرانس گفتوگوی ملی واقعی که همه گروهها بر پایه شهروندی و فارغ از اکثریت و اقلیت، در آن مشارکت داشته باشند. گفتوگویی میان شریکان واقعی وطن، تحت نظارت سازمان ملل، برای دستیابی به یک دولت مشارکتی باثبات که بر اساس قانون انتخاباتی واقعی و مجلس قانونگذاری مؤثر، انتخاب شود. در غیر این صورت، بیم آن میرود که نقشههای جمعیتی جدیدی برای منطقه، تحت تأثیر بازیگران منطقهای و بینالمللی، ترسیم شود.
پاسخ مشترک
«عمر المالکی» مدیر واحد ارتباطات و اطلاعرسانی در سازمان هلال احمر سوریه به روزنامه «الأخبار» لبنان گفت: هلال احمر در تجهیز مراکز اقامت موقت برای خانوادههایی که از سویداء به درعا و مناطق اطراف آن آمدهاند، مشارکت دارد. این اقدامات در هماهنگی با اتاق عملیات وزارت امور اضطراری و مدیریت بحران و با همکاری شماری از جمعیتهای محلی و سازمانهای بینالمللی انجام میشود.
او توضیح داد: این مراکز شامل تأمین آب آشامیدنی، مواد غذایی، اقلام اسکان، ارائه خدمات پزشکی سیار و حمایت از جوامع میزبان میشوند تا بتوانند با وجود شرایط اقتصادی دشوار، فشار اضافی ناشی از ورود آوارگان را تحمل کنند.
وی افزود: هلال احمر سوریه تلاش میکند در مناطقی که بیشترین نیاز وجود دارد، با توجه به امکان دسترسی ایمن، بهسرعت وارد عمل شود.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸
نظر شما