به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ شورای امنیت سازمان ملل در تصویب پیشنویس تمدید تعلیق تحریمها علیه ایران ناکام ماند و ایران اکنون با واقعیت جدیدی مواجه است که بازگشت تحریمها به دلیل برنامه هستهای است. این به معنای از سرگیری تمامی قطعنامههای پیشین شورای امنیت درباره ایران و اجرای دوباره آنها از نو است.
پیشتر، شورا روز جمعه گذشته علیه پیشنویس تصمیمی که لغو دائمی تحریمها علیه تهران را پیشبینی میکرد، رأی داد. اکنون ایران و کشورهای اروپایی اصلی فرصت دارند تا طی چند روز آینده به توافقی برای به تعویق انداختن فعال شدن مکانیزم ماشه برسند. در اواخر آگوست گذشته، سه کشور اروپایی امضاکننده برجام (بریتانیا، فرانسه و آلمان) اعلام کردند که مراحل فعال کردن این مکانیزم را آغاز کردهاند.
مکانیزم ماشه بخشی اساسی از توافق هستهای و قطعنامه ۲۲۳۱ است که به هر یک از طرفهای توافق اجازه میدهد در صورت عدم پایبندی ایران به تعهدات هستهای، شورای امنیت را مطلع کند. طبق این مکانیزم، بازگشت تحریمها نیازی به اجماع ندارد؛ کافی است ۳۰ روز بدون صدور قطعنامه جدید بگذرد تا تحریمهای قبلی به طور خودکار اجرایی شوند و روسیه یا چین نتوانند با وتو جلوی آن را بگیرند.
فعال شدن این مکانیزم به معنای بازگشت کامل شش قطعنامه صادره بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ است که طیف گستردهای از محدودیتهای اقتصادی، مالی و تجاری را علیه ایران وضع کردهاند. این قطعنامهها در برجام ۲۰۱۵ به حالت تعلیق درآمدند، اما اکنون با شکست شورای امنیت در تمدید تعلیق، دوباره اجرایی میشوند.
آمریکا در سال ۲۰۱۸ و در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ از برجام خارج شد و تحریمهای شدیدی علیه ایران بازگرداند.
بازگشت ایران به فصل هفتم منشور سازمان ملل
بازگشت تحریمهای شورای امنیت، احتمال قرار گرفتن مجدد ایران تحت فصل هفتم منشور ملل متحد را افزایش میدهد؛ فصلی که به شورا اجازه میدهد در مواجهه با تهدید صلح و امنیت بینالمللی اقدام کند. اقدامات میتواند از تحریمهای اقتصادی و سیاسی تا استفاده از نیروهای نظامی متنوع باشد، مشابه آنچه پیشتر در عراق و لیبی رخ داد.
با امضای برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی و تعلیق قطعنامهها، ایران از زیر پوشش فصل هفتم خارج شد، اما فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت خودکار قطعنامهها، عملاً ایران را دوباره در ذیل این فصل قرار میدهد.
در همین زمینه، «حسین غریبآبادی» معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد که ایران توافق اخیر خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی که در اوایل سپتامبر در قاهره تحت نظارت مصر امضا شده بود، پایانیافته تلقی خواهد شد اگر طی روزهای آینده پیشرفت دیپلماتیک حاصل نشود.
دیپلماتها هشدار میدهند که هرگونه شکست در این مسیر میتواند مستقیماً بر امنیت منطقه اثرگذار باشد و امکان تحرکات یکجانبه توسط کشورهایی مانند اسرائیل را افزایش دهد.
تحریمهای بازگرداندهشده
اگر ایران نتواند کشورهای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) را تا پایان هفته جاری از اجرای مکانیزم ماشه منصرف کند، تحریمهای سازمان ملل مطابق قطعنامههای ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵ و ۱۹۲۹ دوباره اجرایی میشوند:
-
فعالیتهای هستهای:
-
قطعنامه ۱۶۹۶ (ژوئیه ۲۰۰۶) ایران را ملزم به توقف تمامی فعالیتهای غنیسازی اورانیوم و بازفرآوری پلوتونیوم، از جمله پژوهش و توسعه کرد.
-
قطعنامههای بعدی (۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳) این الزام را تأیید کردند. پس از خروج آمریکا از برجام، ایران تعهدات خود را کاهش داد و به غنیسازی ۶۰ درصد رسید و ذخایر اورانیوم خود را فراتر از محدودیتها افزایش داد.
-
-
ممنوعیت مواد و فناوریهای حساس:
-
قطعنامه ۱۷۳۷ (دسامبر ۲۰۰۶) فهرستی از مواد و فناوریهای هستهای و موشکی حساس را ممنوع کرد و به همه کشورها دستور داد آنها را به ایران نفروشند یا منتقل نکنند.
-
قطعنامه ۱۸۰۳ (۲۰۰۸) این فهرست را گسترش داد و تجهیزات اضافی مرتبط با آب سنگین و فناوری موشکی را شامل شد.
-
-
تحریمهای موشکی و تسلیحاتی:
-
قطعنامه ۱۷۴۷ (۲۰۰۷) نخستین تحریم تسلیحاتی مستقیم را وضع کرد و صادرات سلاح از ایران و واردات آن را ممنوع ساخت.
-
قطعنامه ۱۸۰۳ محدودیتها را تقویت و قطعنامه ۱۸۳۵ بر اجرای دقیق آنها تأکید کرد.
-
قطعنامه ۱۹۲۹ فعالیتهای موشکی بالستیک ایران و برخی تسلیحات نظامی را به طور کامل محدود کرد.
-
-
حملونقل هوایی و دریایی:
-
بازرسی کشتیها و هواپیماها و توقیف یا نابودسازی محمولههای ممنوعه.
-
محدودیت خدمات رسانی و سوخترسانی به کشتیها و هواپیماهای ایرانی، مگر در موارد بشردوستانه.
-
-
محدودیتهای مالی و بانکی:
-
مسدودسازی داراییهای مرتبط با برنامه هستهای و موشکی، ممنوعیت انتقال وجوه به شخصیتها و نهادهای تحریمشده.
-
-
فهرست افراد و نهادها:
-
قرار گرفتن دانشمندان، مسئولان و شرکتهای مرتبط با برنامه هستهای و موشکی در فهرست تحریمها.
-
-
نظارت و اجرا:
-
احیای کمیته تحریم و تیم کارشناسان برای پیگیری اجرای تحریمها و جلوگیری از دور زدن آنها.
-
تحریمهای اتحادیه اروپا
در اروپا بازگشت تحریمها کمی متفاوت است، اتحادیه اروپا باید تصمیم سیاسی برای بازگرداندن تحریمها بگیرد، اما این روند تقریباً سریع و الزامآور است. این تحریمها شامل موارد زیر میشود:
-
نفت و پتروشیمی: ممنوعیت کامل واردات، خرید و حمل.
-
سرمایهگذاری و فناوری: ممنوعیت سرمایهگذاری یا انتقال تجهیزات در بخش انرژی و پتروشیمی.
-
فلزات گرانبها: ممنوعیت تجارت طلا، نقره و الماس با ایران.
-
انتقال مالی: محدودیت بر وجوه منتقلشده و قطع دسترسی برخی بانکهای ایرانی به سوئیفت.
-
حملونقل و هواپیمایی: تحریم شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی و خطوط هوایی ایران، شامل توقیف داراییها و ممنوعیت خدمات.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸
نظر شما