خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ابنا:
حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدکاظم حقانی فضل» استاد حوزه و پژوهشگر علوم اسلامی، در شب‌های ماه مبارک رمضان در سلسله ویدیوهایی به تشریح دعاهای قرآنی با ربّنا می‌پردازد که متن سخنان وی در ویدیوی شب ششم ماه مبارک رمضان به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السلام علی رسول الله و آله اجمعین
یکی دیگر از دعاهای قرآنی که با «ربّنا» شروع می‌شود در سوره حشر آمده است و از زبان مؤمنین، بندگان خدا و یا انبیاء، از خداوند درخواست شده که: «رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا» (الحشر : 10) خدایا، ما را مشمول غفران قرار بده، «وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونا بِالْإِیمانِ» (الحشر : 10) هم برای خودشان طلب مغفرت می‌کنند و هم برای برادران دینی و مؤمنان دیگر که «سَبَقُونا بِالْإِیمانِ» از ما جلوتر هستند و سبقت در ایمان دارند.
شاید سبقت در ایمان را دو مُدل بتوان ترجمه کرد، یکی سبقت زمانی است. سنّ کسی از من بیشتر است و سابق در ایمان است، از من بزرگ‌تر است، بیش از من عمر کرده، بیش از من نماز خوانده و بیش از من به بندگان خدا خدمت کرده است. یک سبقت دیگر هم داریم که سبقت کیفی و ایمان عمیق‌تر است. شاید سنّ کسی از من کمتر است، اما ایمان او عمیق‌تر و رفتارهایش خالص‌تر است. چون قرآن می‌فرماید: «أَحْسَنُ عَمَلًا» (الملک : 2)، نمی‌فرماید: «أکثر عملا». بنابراین ممکن است کسی ره صد ساله را یک شبه رفته باشد. به سبقت در ایمان کیفی هم در آیات متعددی اشاره شده است، برای نمونه خداوند در آیه‌ی 21 سوره‌ی حدید می‌فرماید: «سابِقُوا إِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ» به مغفرت الهی سبقت بگیرید. چطور در مغفرت الهی سبقت بگیریم؟ طبیعتاً روشن است که با اعمال است. در آیه‌ی 48 سوره‌ی مائده می‌فرماید: «فَاسْتَبِقُوا الْخَیْراتِ». در سوره‌ی مؤمنون می‌فرماید: «وَ الَّذینَ یُؤْتُونَ ما آتَوْا» (المؤمنون : 60) کسانی که آنچه خدا به آن‌ها داده را عطا می‌کنند، «وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ» (المؤمنون : 60) و قلب‌هایشان ترسناک است. شاید ترسناک تعبیر خوبی نباشد، قلب‌هایشان خشیت دارد و می‌لرزد، «أَنَّهُمْ إِلی رَبِّهِمْ راجِعُونَ» (المؤمنون: 60) از این‌که بنا است به محضر پروردگار برگردند، خشیت دارند. این‌ها چه کسانی هستند؟ «یُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ وَ هُمْ لَها سابِقُونَ» (المؤمنون : 61) این‌ها سابق هستند.
در آیه‌ی 10 سوره‌ی حشر می‌گوییم: خدایا، ما را مشمول مغفرت قرار بده «رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونا»، کسانی که چنین هستند، از اموال‌شان می‌بخشند و از خوف خدا و قیامت دل‌هایشان لرزان است.
آیه‌ی بسیار معروف دیگری هم که بر اهل بیت(ع) تطبیق شده، «وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ. أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ» (الواقعة : 10-11) است. البته تعابیر مختلفی دارد اما این معروف است، کسانی که در دوره‌ی اول خلقت و دوره‌ی آخر، ایمان آوردند. برای این «السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ. أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ» هم طلب مغفرت می‌کنیم. قبلاً هم گفته شد که طلب مغفرت به این معنا نیست که کسی لزوماً گناه کرده باشد.
یک نکته هم از امام سجاد(ع) یا ائمه‌ی دیگر معروف است که ایشان فرموده‌اند، انسان باید خودش را نسبت به دیگران در سطح پایین‌تر بداند تا هیچ‌گاه گرفتار عُجب نشود. اگر این حدیث را در کنار آیه قرار دهیم که می‌گوییم خدایا، کسانی که در ایمان سبقت گرفته‌اند، در واقع ما برای همه‌ی مؤمنین دعا می‌کنیم. چون آموزه‌ی دینی به ما می‌گوید که تو خودت را نبین و فکر نکن که در ایمان و بندگی کسی هستی، چون گرفتار عُجب و غرور می‌شوی و این عُجب و غرور انسان را از سیر سلوک در مسیر خدا و سیر کمالی بازمی‌دارد.
با این توضیح معلوم شد که همه‌ی برادران از ما سبقت گرفته‌اند، چون انسان وظیفه دارد در بین مؤمنین ایمان خودش را چیزی نگیرد، چون واقعاً هم چیزی نیست، یعنی یک توصیه‌ی دستوری نیست که با این‌که شما خودت چیزی هستی ولی چیزی نگیر، نه بلکه می‌خواهد بگوید که تو واقعاً در بارگاه حضرت حق چیزی نیستی.
خداوند ما را مشمول این دعایی که از زبان بندگان خاص خودش بیان کرده قرار دهد.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
...............................
پایان پیام/ 167
نظر شما