خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ابنا:
حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدکاظم حقانی فضل» استاد حوزه و پژوهشگر علوم اسلامی، در شب‌های ماه مبارک رمضان در سلسله ویدیوهایی به تشریح دعاهای قرآنی با ربّنا می‌پردازد که متن سخنان وی در ویدیوی شب هشتم ماه مبارک رمضان به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السلام علی رسول الله و آله اجمعین
یکی از دعاهای بسیار معروفی که در قرآن کریم با چند عبارت به هم نزدیک آمده، مردم آن را بسیار شنیده‌اند و در دوران جنگ و جهاد هم زیاد استفاده می‌شود، آیه‌ی 250 سوره‌ی بقره است که به ماجرای جالوت و طالوت مربوط می‌شود؛ وقتی مؤمنین به فرماندهی طالوت که حضرت داوود در آن سپاه است، با سپاه جالوت روبه‌رو شدند «وَ لَمَّا بَرَزُوا لِجالُوتَ»، این دعا را خواندند: «رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا» خدایا به ما صبر و ثبات قدم بده و قدم‌های ما را استوار گردان، «وَ انْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرینَ» و ما را بر کفار پیروز گردان و یاری کن. نصرت در گام اول به معنای یاری است و پیروزی از آن درمی‌آید.
در این آیه و دعا می‌بینیم که ابتدا صبر، بعد ثبات قدم و بعد پیروزی مطرح شده است. روشن است، چون بدون ثبات قدم و صبر، پیروزی حاصل نمی‌شود « بر اثر صبر نوبت ظفر آید». اما شاید بتوان این‌طور استفاده کرد که آنچه از آیات دیگر می‌توان استفاده کرد و برای مؤمن موضوعیت دارد و به همین دلیل در قرآن مقدم شده، پیروزی نیست بلکه ثبات قدم است. چون پیروزی در میدان جنگ به عوامل گوناگونی وابسته است و ممکن است به هر دلیلی دشمن، عِدّه و عُدّه‌ی بیشتری داشته باشد و مؤمنین در ظاهر شکست بخورند، اما آن چیزی که پیروزی واقعی است، همان ثبات قدم، یعنی از دست ندادن ایمان است. لذا در جنگ اُحد که مسلمانان شکست خوردند، آیه‌ای نازل شد که فرض کنید رسول الله(ص) هم شهید شد، آیا شما به عقب برمی‌گردید و ایمان‌تان را از دست می‌دهید؟ «انْقَلَبْتُمْ عَلی أَعْقابِکُمْ» (آل‌عمران : 144). این معنا ندارد. مهم این است که مؤمنین ثبات قدم داشته باشند.
در این آیه هم از زبان سپاه داوود و طالوت از خدا ثبات قدم می‌خواهند که اگر استقامت داشته باشیم، پس از آن نصرت می‌آید؛ در مواردی هم ممکن است نصرت ظاهری نیاید. ما چرا امام حسین(ع) را ستایش می‌کنیم؟ امام حسین(ع)، این شخصیت بی‌نظیر تاریخ، قهرمان استقامت و ثبات قدم است؛ قهرمان پیروزی که نیست، چون حسب ظاهر حضرت شکست خوردند، شهید شدند و خانواده‌ی ایشان اسیر شدند اما آنچه که نام امام حسین(ع) را نگه داشت، همان ثبات قدم و استقامت، و پایمردی و ذلتْ نپذیرفتن است؛ عبارت‌های مختلفی است و هر طور می‌توان به آن اشاره کرد.
چون استقامت بسیار مهم است، آیات متعددی هم به آن اشاره کرده است. آیه‌ی 30 سوره‌ی فصلّت می‌فرماید: «الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا» کسانی که گفتند «رَبُّنَا اللَّهُ» پروردگار ما خدا است، «ثُمَّ اسْتَقامُوا» بعد روی این حرف ایستادگی کردند، نمی‌گوید که پیروز شدند یا پیروز نشدند، نتیجه‌ی دنیوی چیز دیگری است، مسئله‌ی فرعی است، همین که استقامت ورزیدند، «تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ» ملائکه بر آن‌ها نازل می‌شود که «أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا» شما نگران نباشید، «وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ» مژده باد بر شما بهشت. این‌ها ثمره‌ی استقامت است.
آیه‌ی دیگر، آیه‌ی 13 سوره‌ی احقاف است که شبیه به آیه‌ی 30 سوره‌ی فصلت است که: «إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ»، این‌ها خوف و حزنی ندارند، یعنی چیزی از دست نداده‌اند. چون حزن مربوط به زمانی است که انسان چیزی داشته و از دستش رفته است، نگران است و غصه می‌خورد که رفت. خب کسی که استقامت در ایمان ورزیده، چیزی از دست نداده و در واقع چیزی به دست آورده است. چون عمرش را داده و ایمانش را حفظ کرده است. کسی که در میدان جنگ ایستادگی می‌کند ممکن است جانش را هم داده باشد، آسیب بدنی ببیند، شهید و یا اسیر شود، اما آنچه که حفظ می‌کند، ایمانش است و این استقامت باعث می‌شود که خدا به او بگوید: «فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ» شما خوف نداشته باشید.
یک آیه‌ی دیگر را هم عرض کنم که خداوند فرمود: اگر استقامت بورزید «لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً» (الجن : 16)؛ شما را سیراب می‌کنیم. همه‌ی این‌ها نتیجه‌ی استقامت است، نه نتیجه‌ی پیروزی.
خداوند به ما استقامت در دین و ثبات قدم در مسیر هدایت را عنایت بفرماید.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
.........................................
پایان پیام/ 167
نظر شما