خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ابنا:
حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدکاظم حقانی فضل» استاد حوزه و پژوهشگر علوم اسلامی، در شب‌های ماه مبارک رمضان در سلسله ویدیوهایی به تشریح دعاهای قرآنی با ربّنا می‌پردازد که متن سخنان وی در ویدیوی شب سیزدهم ماه مبارک رمضان به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السلام علی رسول الله و آله اجمعین
خداوند در آیه‌ی 191 آل‌عمران می‌گوید که اولوا الالباب چه کسانی هستند و برخی از ویژگی‌های آنان را بیان می‌کند. خداوند در این آیه دعایی از زبان اولوا الالباب با عبارت «ربّنا» نقل کرده است. اولوا الالباب کسانی هستند که عقل دارند، خردمند هستند، آدم‌هایی هستند که بر اساس و میزان عقل و خرد رفتار می‌کنند. این‌ها چه کسانی هستند؟ «یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلی جُنُوبِهِمْ» ایستاده، نشسته و یا در حال دراز کشیده، «یَذْکُرُونَ اللَّهَ» همیشه ذکر خدا را دارند، «وَ یَتَفَکَّرُونَ فی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» در مورد خلقت آسمان و زمین تفکر می‌کنند. چه نتیجه‌ای می‌گیرند؟ «رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً» خدایا، این جهان، این آسمان و زمین را باطل خلق نکردی، «سُبْحانَکَ» بری و دور است که خداوند کار باطل انجام دهد. آخر آیه است «فَقِنا عَذابَ النَّارِ» خدایا، تو که این جهان را باطل خلق نکرده‌ای و ما هم در همه‌ی حالات مشغول به ذکر تو هستیم، ما را از عذاب آخرت حفظ کن.
نکته‌ای که شاید بتوان از این آیه استفاده کرد و به نظرم متکلمان مسلمان از آن استفاده کرده‌اند، دلیل عقلی برای اثبات معاد است. دو دلیل عقلی رایج است که برای معاد بیان می‌کنند، یکی از طریق عدالت الهی و دیگری از طریق حکمت الهی است که می‌گویند خدا کار باطل و عبث نمی‌کند تا جهانی با این عظمت خلق شود. کیهان‌شناسان می‌گویند که 15 میلیارد سال از عمر جهان گذشته است، نمی‌دانم چقدر این حرف‌ها درست یا غلط است، تخصص ندارم، ولی این همه برای چیست؟ بی‌خود و باطل، لغو و عبث است؟ نه. «ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً» از هدفمندی و از این‌که باطل نیست، می‌فهمیم که پس زندگی ادامه دارد و معادی وجود دارد. در آن معاد هم پاداش و مجازاتی است. آیه‌ی 191 سوره‌ی آل‌عمران به صورت خلاصه به ما بیان می‌کند که اگر توجه کنید خدایی که بری است، سبحان است از این‌که کار باطل کند، به این نکته می‌رسید که قیامتی وجود دارد، چون اگر زندگی با مرگ ما تمام شود، یک بازیِ دور هم چرخیدنِ بی‌ثمر است. ادامه داشتن و هدفمند بودن آن به این است که ادامه داشته باشد و جهان دیگری پس از مرگ وجود داشته باشد، هستی ما ادامه‌دار باشد و هستی مستمری باشد، کما این‌که در آموزه‌های دیگر آمده است.
وقتی می‌دانیم که این مسیر ادامه دارد و به این زودی تمام نمی‌شود و هم‌چنان هست و ما فقط از مرحله‌ای به مرحله‌ی دیگر می‌رویم، باید از خدا چه بخواهیم؟ از خدا، آخرِ این مسیر و رستگاری آخر را بخواهیم. گفت: «چنان کن سرانجام کار / تو خشنود باشی و ما رستگار». در این آیه، اهل عقل و اولوا الالباب و کسانی که عقل‌شان کار می‌کند، از خدا همین یک قلم جنس را می‌خواهند که خدایا «قِنا عَذابَ النَّارِ» ما را از عذاب آتش حفظ کن. چرا؟ چون رستگاری آن است. رستگاری واقعی و همه‌ی این مقدمات برای این است که انسان در مسیر تکامل قرار گیرد و اگر کامل شود به جهنم نمی‌رود. در واقع بهشت و جهنم، بیان کمال است، یعنی کسی که به بهشت می‌رود، بهره‌ای از کمال دارد و کسی که به جهنم می‌رود، بهره‌ای از کمال ندارد.
لذا می‌گوید: خدایا، ما را در این مسیر حفظ کن و اجازه نده که به جهنم برویم. هدف همین است. عقل به ما می‌گوید که مهم‌ترین چیز را از خدا بخواه. قرآن هم از زبان اولوا الالباب می‌گوید که مهم‌ترین چیز را بخواه. حواست باشد که جهان باطل نیست، وقتی هدف دارد، آن نتیجه‌ی نهایی را از خدا بخواه.
«خدایا چنان کن سرانجام کار / تو خشنود باشی و ما رستگار»
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
.......................................
پایان پیام/ 167
نظر شما