به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۵ و در حالی که نگاه جهان به رأیگیری بر سر اعلامیه نیویورک در مجمع عمومی سازمان ملل متمرکز بود، قاره آفریقا شاهد لحظهای سرنوشتساز بود که عمق تحولات سیاسی آن را نمایان میکرد.
براساس گزارش شبکه الجزیره، این رأیگیری پس از دو سال جنگ ویرانگر غزه برگزار شد، جنگی که طبق آمار وزارت بهداشت غزه بیش از ۶۷ هزار فلسطینی را به کام مرگ فرستاد و نشاندهنده یک شکاف غیرمنتظره بود. ۳۸ کشور آفریقایی از اعلامیه حمایتکننده راهحل دو دولت حمایت کردند، ۴ کشور ممتنع بودند و ۱۲ کشور دیگر غایب بودند.
این وضعیت صرفاً یک واکنش مقطعی نبود، بلکه نتیجه تلاشهای مداوم اسرائیل طی دههها بود که توانست جبهه همبستگی تاریخی با فلسطین را تضعیف و ائتلافهای جدیدی در قاره شکل دهد.
کشورهای ممتنع:
اتیوپی – سد النهضه و بهای حمایت اسرائیل
اتیوپی، دومین کشور پرجمعیت آفریقا با ۱۲۰ میلیون نفر و مقر اتحادیه آفریقا، از رأی دادن خودداری کرد. این تصمیم بازتاب شبکهای پیچیده از منافع است. حدود ۱۶۰ هزار یهودی اتیوپیایی در اسرائیل زندگی میکنند و پروژه سد النهضه با هزینه ۵ میلیارد دلار به حمایت فنی اسرائیل وابسته است.
در فوریه ۲۰۲۵، توافق همکاری آبی اتیوپی و تلآویو نگرانیهای گستردهای در قاهره ایجاد کرد. از لحاظ امنیتی نیز اتیوپی پس از جنگ تیگرای (۲۰۲۰-۲۰۲۲) اسرائیل را شریک قابل اعتماد میدید، در حالی که قدرتهای غربی عقبنشینی کرده بودند. با افزایش تنش با اریتره در اکتبر ۲۰۲۵، این ائتلاف به ستون ثبات رژیم اتیوپی تبدیل شد.
کامرون – «یگان اسرائیلی» حامی سلطنت
کامرون نمونه آشکاری از وابستگی بقای حکومت به اسرائیل است. یگان مداخله سریع این کشور که در ۲۰۰۱ تأسیس شد و به واحد اسرائیلی معروف است، توسط یک افسر بازنشسته اسرائیلی هدایت میشود و مستقیماً با دفتر رئیسجمهور پل بیا (۹۲ ساله) مرتبط است.
این یگان در بحران آنگلوفونی از ۲۰۱۶ نقش مهمی ایفا کرده و از سوی سازمان نظارت بر نسلکشی به نقض جدی حقوق متهم شده است. کامرون همراه با اریتره از کشورهای آفریقایی معدودی است که فلسطین را به رسمیت نمیشناسند و تنها کشوری بود که در سال ۲۰۱۳ به نفع اسرائیل رأی داد.
در جولای ۲۰۲۵، بیا نفوذ رهبران این یگان را با اصلاحات وزارتی پیش از انتخابات تقویت کرد و همکاریها در مقابله با بوکوحرام نیز ادامه یافت.
جمهوری آفریقای جنوبی و جنوب سودان – تولد دولتها و حمایت اسرائیل
پس از استقلال جنوب سودان در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۱، اسرائیل به سرعت آن را به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک برقرار کرد. گزارشهای سازمان ملل نشان میدهد که اسرائیل به تأمین سلاح برای جوبا کمک کرده است.
در مورد جنوب آفریقا، این کشور در دسامبر ۲۰۲۳ شکایتی علیه اسرائیل در دیوان بینالمللی دادگستری مطرح کرد و از حمایت تاریخی خود از فلسطین در راستای مبارزاتش علیه آپارتاید خبر داد.
کنگو دموکراتیک – توازن حساس
اگرچه کنگو به طور رسمی فلسطین را به رسمیت میشناسد، اما از رأیگیری خودداری کرد تا بین تعهدات تاریخی و منافع امنیتی و اقتصادی خود تعادل برقرار کند. اسرائیل از طریق توافقات امنیتی و حضور مشاوران نظامی در شرق کشور نفوذ قابل توجهی دارد و این وابستگی باعث شده هر موضعی در حمایت از فلسطین برای کینشاسا بسیار پرهزینه باشد.
کشورهای غایب و متوازنکننده:
مراکش و سودان به دلایل مختلف در رأیگیری حضور نیافتند؛ مراکش پس از توافق عادیسازی روابط با اسرائیل و سودان به دلیل بحران داخلی از اتخاذ موضع عاجز بود.
رواندا، کنیا و زامبیا نیز با رویکردهای متوازن و محافظهکارانه، روابط خود با اسرائیل را در حوزههای امنیت، فناوری و دیپلماسی حفظ کردند.
استراتژی اسرائیل در آفریقا:
از سال ۱۹۷۳ و پس از جنگ اکتبر، ۲۸ کشور آفریقایی روابط خود با اسرائیل را قطع کردند. اما از اواخر دهه ۱۹۸۰، اسرائیل با محورهای همکاری امنیتی، تجارت سلاح بدون شرط حقوقی و نفوذ تکنولوژیک، بازگشتی تدریجی به آفریقا داشت.
امروزه اسرائیل با ۴۴ کشور آفریقایی روابط برقرار کرده و صادرات دفاعی آن به قاره آفریقا، سه درصد از مجموع ۱۴٫۷ میلیارد دلار در ۲۰۲۴ را تشکیل میدهد. دستکم هفت کشور آفریقایی از برنامههای جاسوسی اسرائیل بهرهمند شدهاند.
صدای مقاومت – آفریقای جنوبی:
آفریقای جنوبی همچنان از فلسطین حمایت میکند و رأی خود در سپتامبر ۲۰۲۵ به اعلامیه نیویورک نشاندهنده استمرار موضعش در حمایت از راهحل دو دولت و مخالفت با نقض حقوق فلسطینیان است.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸
نظر شما