به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ به گزارش پایگاه آمریکایی «یوریشیا ریویو»، علی مهر در تحلیلی جامع با عنوان «صلحی در آستانه فروپاشی؛ طالبان و پاکستان در پیچ تاریخی تقابل یا تعامل» مینویسد: روابط طالبان افغانستان و پاکستان که پس از خروج نیروهای آمریکایی از کابل در سال ۲۰۲۱ وارد مرحلهای تازه شده بود، اکنون به نقطهای حساس و شکننده رسیده است.
به گفته مهر، اسلامآباد پس از خروج نیروهای خارجی تلاش کرد با تقویت روابط با طالبان، خود را بهعنوان بازیگری کلیدی در ثبات منطقه معرفی کند. او مینویسد: «دولت پاکستان تبادلات دیپلماتیک و نهادی در سطح بالا با طالبان را آغاز کرد تا ثبات مرزی تضمین شود و از بازگشت تروریسم جلوگیری گردد.»
با این حال، بیاعتمادی تاریخی و تضاد منافع امنیتی باعث شد که این روابط به سرعت دچار تنش شود. اسلامآباد طالبان را به نقض تعهدات خود در قبال کنترل گروه تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) متهم میکند. در مقابل، طالبان هرگونه حمایت از تیتیپی را رد کرده، اما ناتوانی در کنترل فرماندهان محلی و ساختار غیرمتمرکز فرماندهی، زمینهساز افزایش تنشها شده است. مهر در ادامه مینویسد: «ساختار محدود فرماندهی و کنترل طالبان، وضعیت شکنندهای ایجاد میکند و فضای سوءاستفاده برای گروههای مسلح فراهم میآورد.»
این تحلیل با مرور روند مذاکرات دوحه و استانبول ادامه مییابد؛ جایی که توافق دوحه با میانجیگری قطر و ترکیه در ۲۷ مهر، امیدی برای آغاز فصل تازهای از همکاری میان کابل و اسلامآباد ایجاد کرد. موضوعاتی چون مبارزه با تروریسم، مدیریت مرزها و تبادل اطلاعات امنیتی در دستور کار دو طرف قرار داشت.
مهر مینویسد: «برای اولین بار از زمان توافق آمریکا و طالبان در ۲۰۲۱، بازیگران منطقهای و بینالمللی رسماً بخشی از چارچوب صلح دوجانبه میان اسلامآباد و کابل شدند.»
اما این امیدها در مذاکرات استانبول نقش بر آب شد. اختلاف شدید بر سر فعالیتهای تیتیپی باعث شد گفتوگوها بدون نتیجه پایان یابد. پاکستان اصرار داشت طالبان زیرساختهای تیتیپی را در خاک افغانستان نابود کند، اما طالبان مدعی بود اسلامآباد از تهدید تیتیپی برای توجیه حملات مرزی استفاده میکند. مهر مینویسد: «فروپاشی روند استانبول بیش از یک شکست دیپلماتیک است؛ فرصتی از دسترفته برای نهادیسازی چارچوب امنیتی در جنوب آسیا است.»
او در ادامه، با اشاره به نگرانی بازیگران منطقهای همچون چین، ایران، روسیه، ترکیه و قطر میافزاید: «نشست چهارجانبه اخیر میان چین، ایران، روسیه و پاکستان در سازمان ملل یک نگرانی مشترک درباره گروههای تروریستی مانند القاعده، تیتیپی و جداییطلبان بلوچ در مرزهای افغانستان را برجسته کرد.»
نویسنده معتقد است که موضعگیریهای دفاعی طالبان و امتناع از برخورد قاطع با گروههای مسلح، با انتظارات منطقهای از همکاری امنیت جمعی در تضاد است. او هشدار میدهد: «آرزوی حاکمیت طالبان با نیاز منطقه به امنیت جمعی سازگار نیست و میتواند زمینهساز انزوای بیشتر افغانستان شود.»
در بخش پایانی، مهر نتیجهگیری میکند که صلح تنها زمانی پایدار است که ریشههای اصلی بیثباتی از میان برود. او مینویسد: «صلح زمانی ممکن است که عملیات بدون کنترل شبکههای مسلح فراملی مهار شود. پاکستان نیز باید از سیاستهای تنبیهی همچون اخراج گسترده مهاجران پرهیز کند، زیرا این اقدامات مردم افغانستان را از خود میراند و ثبات بلندمدت را تضعیف میکند.»
او در پایان تأکید میکند: «سرنوشت صلح یا درگیری در جنوب آسیا، به توانایی دو طرف در عبور از سوءظن تاریخی و حرکت بهسوی ثبات منطقهای واقعی بستگی دارد؛ چیزی فراتر از سخنرانیهای سیاسی و وعدههای دیپلماتیک.»
...................
پایان پیام/
نظر شما